Ο Γιώργος Παπανδρέου αιχμάλωτος του «φυλετισμού» του Πα.Σο.Κ.

Τελικά η διαδικασία για την εκλογή προέδρου στο Πα.Σο.Κ. ανέδειξε - με ένα συντριπτικό ποσοστό και από τη πρώτη κιόλας Κυριακή - ως πρόεδρο του κινήματος τον Γιώργο Παπανδρέου. Πιο συγκεκριμένα, ο κ. Παπανδρέου συγκέντρωσε ποσοστό κοντά στο 56% (ήτοι 407.407 ψήφους), ο κ. Βενιζέλος σχεδόν 39% και ο κ. Σκανδαλίδης περίπου 6%.

Ακούστηκαν πολλά για τη διαδικασία και αρκετά από αυτά ήταν υπερβολικά. Ενδεικτικά αναφέρω τις αστείες και αφελείς δηλώσεις ορισμένων περί πανευρωπαϊκής ή ακόμα και παγκόσμιας πρωτοτυπίας (!!!) ή και τις περίεργες δηλώσεις άλλων περί νοθείας, γελοίας διαδικασίας κ.λ.π. Κατά τη γνώμη μου η αλήθεια είναι η εξής: Η συγκεκριμένη διαδικασία, παρ’ όλες τις όποιες οργανωτικές αδυναμίες της, ήταν μια διαδικασία δημοκρατική που ανοίγει το κίνημα στη κοινωνία και αποδυναμώνει τη δράση των μηχανισμών που λειτουργούν σήμερα μέσα στο κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης (και όχι μόνο σε αυτό). Αυτό το γεγονός είναι νομίζω προφανές σε καθένα που εξετάζει το θέμα χωρίς σκοπιμότητες και ιδιοτέλειες. Όπως και από την άλλη, προφανές είναι και το γεγονός πως η συγκεκριμένη διαδικασία δεν εγγυάται (πώς θα μπορούσε άλλωστε;) ότι ο τρόπος άσκησης της εξουσίας, από πλευράς του προέδρου που προκύπτει από αυτή, θα είναι περισσότερο δημοκρατικός. Αντίθετα μάλιστα, εύλογα κάποιος θα μπορούσε να ισχυριστεί πως σε ένα κομματικό περιβάλλον που δεν υπάρχουν εγκαθιδρυμένες δομές ελέγχου της εξουσίας του προέδρου, μια τέτοια διαδικασία εκλογής που προσφεύγει σε ένα τόσο ευρύ εκλογικό σώμα μπορεί να «νομιμοποιήσει» μια περισσότερο συγκεντρωτική και λιγότερο δημοκρατική προεδρική θητεία. Το θέμα αυτό σχετικά με τη διαδικασία εκλογής προέδρου, τις δομές ελέγχου της προεδρικής εξουσίας κ.λ.π. είναι σίγουρα μεγάλο και δεν εξαντλείται σε μια παράγραφο. Αλλά παρ’ όλα αυτά δε σκοπεύω να επεκταθώ περισσότερο στη παρούσα ανάρτηση, πάνω στο συγκεκριμένο. Αυτό με το οποίο θα ήθελα να ασχοληθώ κυρίως εδώ είναι το αν δικαιολογείται η αισιοδοξία αρκετών ανθρώπων, που βασιζόμενοι στην ανοικτή και δημοκρατική διαδικασία εκλογής προέδρου και στις νεωτεριστικές απόψεις που κατά καιρούς έχει διατυπώσει ο Γιώργος Παπανδρέου αναμένουν από εκείνον κοσμογονικές αλλαγές στις δομές του κινήματος και τον μετασχηματισμό του πολιτικού λόγου του Πα.Σο.Κ, ώστε να καταστεί σύγχρονος και ουσιαστικά προοδευτικός. Η έννοια κλειδί εδώ δεν είναι άλλη από αυτή που έχει επικαλεστεί κατά καιρούς ο πρόεδρος του Πα.Σο.Κ. - και άλλοι πολιτικοί - χωρίς βέβαια να της αποδίδουν πάντα το ακριβές εννοιολογικό της περιεχόμενο, αυτή της ανοικτής κοινωνίας (Η ανοικτή κοινωνία ορίστηκε περίπου το 1945, στο βιβλίο-σταθμό για τη σύγχρονη φιλοσοφική σκέψη «Η ανοικτή κοινωνία και η εχθροί της» (*) του μεγάλου Βιεννέζου φιλοσόφου Sir Karl Popper, ενός από τα γονιμότερα πνεύματα του 20ου αιώνα).

Κατά τη διάρκεια της περιόδου που προηγήθηκε της εκλογής του προέδρου του κινήματος ακούστηκαν διάφορα επιχειρήματα υπέρ της επανεκλογής του Γιώργου Παπανδρέου στη θέση του προέδρου του Πα.Σο.Κ. Όμως, ένας προσεκτικός παρατηρητής θα διαπιστώσει ότι σχεδόν όλα αυτά τα επιχειρήματα αντικατόπτριζαν μια συγκεκριμένη πολιτική αντίληψη που φαίνεται ότι ήταν και είναι κοινή σε αρκετά στελέχη που στήριξαν το Γιώργο Παπανδρέου και ενδεχομένως όχι μόνο σε αυτά τα στελέχη.

Ακούσαμε λοιπόν, προς στήριξη του γόνου Παπανδρέου - σε διάφορες παραλλαγές - θέσεις όπως: «Οι Παπανδρέου πράττουν αυτό ή δεν πράττουν το άλλο» ή και «Πως είναι δυνατόν ένας Παπανδρέου να θεωρείται ότι μπορεί να κάνει τη μια πράξη και να μη κάνει την άλλη» κ.ο.κ. Επί παραδείγματι, θυμάμαι βουλευτή της αξιωματικής αντιπολίτευσης, που πολιτεύεται στη Θεσσαλονίκη και θεωρείται εκ των στενότερων συνεργατών του Γ. Παπανδρέου και ο οποίος είναι καλλιεργημένος άνθρωπος και σοβαρός πολιτικός, να αντιλέγει σε τηλεοπτικό παράθυρο έναντι όσων υπεστήριζαν ότι ο Γιώργος μπορεί να διαλύσει το Πα.Σο.Κ. λέγοντας: «Είναι δυνατόν κάποιος που φέρει το όνομα Παπανδρέου, το οποίο έχει σφραγίσει την διακήρυξη της 3ης του Σεπτέμβρη, να προκαλέσει με τις πράξεις του τη διάλυση του Πα.Σο.Κ;». Βέβαια ενώ κάποια στελέχη διατύπωναν ευθέως τέτοιες θέσεις-επιχειρήματα στήριξης, είναι αλήθεια πως άλλα στελέχη τις σκέψεις τους αυτές τις διατύπωναν με συγκεκαλυμμένο τρόπο, προσπαθώντας να καταστήσουν ορθολογικοφανή, επιχειρήματα των οποίων ο πυρήνας ήταν εμφανώς ανορθολογικός. Και ο πυρήνας επιχειρημάτων τέτοιου τύπου θεωρώ πως ήταν ο εξής: ο Γιώργος Παπανδρέου που φέρει το συγκεκριμένο βαρύ πολιτικό όνομα δε μπορεί παρά να φέρει και κάποιες συγκεκριμένες πολιτικές αρετές και ως εκ τούτου πρέπει να παραμείνει ηγέτης του Πα.Σο.Κ! Αυτή η αντίληψη κατά τη γνώμη μου αντικατοπτρίζει μια άκαμπτη στάση εθιμικής απόδοσης προνομίων σε πρόσωπα και στους απογόνους αυτών, μια στάση που βασίζεται σε «μαγικά ταμπού» και προφανώς απέχει πολύ από μια ορθολογική επιλογή. Μοιάζει, χωρίς ειλικρινά καμιά διάθεση ειρωνείας, με τη στάση φυλετικών κοινωνιών – όπως για παράδειγμα οι Maori – που κυβερνιόντουσαν από φύλαρχους ή βασιλείς ή από αριστοκρατικές οικογένειες και αδυνατούσαν να κάνουν διάκριση ανάμεσα στις «εθιμικές ή τις κατά σύμβαση κανονικότητες της κοινωνικής ζωής και στις κανονικότητες που λειτουργούν στη φύση». Η στάση αυτή θα μπορούσε να χαρακτηριστεί «μαγική ή ανορθόλογη στάση» απέναντι στα έθιμα, κατά την ποππεριανή διατύπωση.

Παράλληλα, άλλοι βουλευτές του κινήματος εξηγούσαν πως η επιλογή τους στο πρόσωπο του Γιώργου Παπανδρέου εκπορευόταν κατά κάποιο τρόπο από την πολιτική τους ηθική (;). Συγκεκριμένα, αρκετά ιστορικά στελέχη του Πα.Σο.Κ. τα οποία κατά καιρούς είτε είχαν απλά διαφωνήσει σε πολλά με τον Γιώργο, είτε βρίσκονταν στον αντίποδα όλων των πολιτικών του επιλογών, έκαναν δηλώσεις όπως: «Η προσωπική μου πολιτική ιστορία ή η σχέση μου με τον Ανδρέα Παπανδρέου δεν μου αφήνει άλλη επιλογή από τη στήριξη του Γιώργου Ανδρέα Παπανδρέου». Ή και όταν δεν το έλεγαν αυτό καθαρά φρόντιζαν οι αναφορές τους στον Αντρέα Παπανδρέου και τη σχέση τους με τον ιδρυτή του κινήματος να είναι περισσότερες από τις αναφορές στον Γιώργο και την πολιτική που εκφράζει – αναφορές που έλλειπαν συχνά τελείως από τις δηλώσεις πολλών – ώστε να γίνει σαφές πιο ήταν το ελατήριο της στήριξης της υποψηφιότητας του Γιώργου. Άλλοι πάλι, οι οποίοι είχαν πολιτικό παρελθόν εκτός Πα.Σο.Κ, ένιωσαν πως έπρεπε να στηρίξουν την υποψηφιότητα του γόνου Παπανδρέου, ώστε να αποδείξουν τη στενή σχέση που τους συνδέει σήμερα με το κίνημα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, οι δηλώσεις γυναίκας πολιτικού που από το 74’ μέχρι σήμερα έχει εκλεγεί βουλευτής με 3 διαφορετικά κόμματα και 1 συνασπισμό κομμάτων (!!) που είπε ότι: «Εξ΄ αρχής επίσης είχα δηλώσει ότι αντιλαμβάνομαι ως ηθική υποχρέωσή μου (!) να μη βρεθώ απέναντι από τον Πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ Γιώργο Παπανδρέου. Αυτό και θα πράξω». Άλλη μια κραυγαλέα ομοιότητα με τις φυλετικές κοινωνίες που «ο ορθός τρόπος είναι πάντα καθορισμένος λόγω της συλλογικής φυλετικής παράδοσης» - όπως έλεγε και ο Popper - και δεν υπάρχουν πολλά «περιθώρια για προσωπική υπευθυνότητα».

Ανακεφαλαιώνοντας, τα επιχειρήματα των στελεχών του Πα.Σο.Κ. υπέρ του Γιώργου Παπανδρέου, κατά τη ταπεινή μου γνώμη και νομίζω πως όχι μόνο τη δική μου, αντικατοπτρίζουν μια μαγική ή ανορθολογική στάση απέναντι στα έθιμα και τις κατά σύμβαση κανονικότητες της κοινωνικής ζωής και μου δίνουν την αίσθηση ότι προβάλουν τον ορθό τρόπο σαν να είναι πάντα καθορισμένος από μια συλλογική κομματική παράδοση. Όμως, αυτή η συγκεκριμένη στάση, κατά τον Popper, είναι η στάση που χαρακτηρίζει μια κοινωνία ανθρώπων ως κλειστή ή μαγική ή κολεκτιβιστική, σε αντιδιαστολή προς αυτό που ορίζει ο ίδιος ως ανοικτή κοινωνία (**).

Μετά λοιπόν από όλα αυτά, επανέρχομαι στο θέμα που είχα θέσει σχετικά με τις προσδοκίες κάποιων στο πρόσωπο του Γιώργου Παπανδρέου περί επικείμενων αλλαγών και προοδευτικού πολιτικού λόγου και απαντώ ως εξής: Πόσο πιθανό είναι ο πρόεδρος του Πα.Σο.Κ. που μέχρι τώρα έχει επιδείξει τρομακτική αναποφασιστικότητα και παντελή αδυναμία συγκρότησης ενός σταθερού πυρήνα πολιτικών θέσεων (με αποτέλεσμα να κάνει συχνά στροφές 180ο, επηρεαζόμενος από το περιβάλλον του) να προωθήσει απαρέγκλιτα τη παραμικρή αλλαγή – ειδικά σήμερα που ο κύκλος των ανθρώπων που τον στηρίζει είναι πολύ συγκεκριμένος και έχει συγκεκριμένα πολιτικά χαρακτηριστικά – και μάλιστα η αλλαγή αυτή να είναι σε κατεύθυνση σύγχρονη και προοδευτική, να στοχεύει σε ένα δημοκρατικό και ανοικτό κόμμα και να φιλοδοξεί στο να συμβάλει η κοινωνία μας να γίνει πιο δίκαιη και πιο ανοικτή; Δυστυχώς, νομίζω πως η απάντηση είναι προφανής σε όλους.


(*) Το βιβλίο αυτό κυκλοφόρησε στα ελληνικά το 1982 από τις εκδόσεις «Δωδώνη», σε εξαιρετική μετάφραση της κ. Ειρ. Παπαδάκη. Σήμερα κυκλοφορεί (σε δύο τόμους) από τις εκδόσεις «Παπαζήση» σε μετάφραση και πάλι της κ. Παπαδάκη.

(**) Πβ. Karl Popper, Η ανοικτή κοινωνία και οι εχθροί της, Τόμος Ι, Κεφ. 10, σελ. 279-281 (εκδόσεις Παπαζήση).

Σημείωση: Το εξαιρετικό σκίτσο που απεικονίζει το Γ. Παπανδρέου είναι του Σπ. Ορνεράκη.

Ο Βελτρόνι αναλαμβάνει τα χαλινάρια του Ιταλικού πολιτικού "τραγέλαφου"

Partito Democratico ή αλλιώς Δημοκρατικό κόμμα, μέρος δεύτερο. Η δημιουργία του νέου κόμματος στην γειτονική Ιταλία ολοκληρώνεται και τυπικά, αφού πριν από λίγες μέρες έγινε και η εκλογή του προέδρου του κόμματος, με μια υποδειγματική ανοικτή δημοκρατική διαδικασία. Δικαίωμα συμμετοχής είχαν όλοι οι Ιταλοί πολίτες άνω των 16 ετών, οι πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης με μόνιμη κατοικία στην Ιταλία, καθώς και οι πολίτες τρίτων χωρών με νόμιμη άδεια παραμονής. Σε αυτήν τη διαδικασία συμμετείχαν πάνω από 3 εκατομμύρια Ιταλοί και εξέλεξαν για πρόεδρο τον δήμαρχο της Ρώμης, τον Βάλτερ Βελτρόνι, με ένα συντριπτικό ποσοστό πάνω από 70%!

Ο νέος πρόεδρος του Δημοκρατικού κόμματος είναι αξιοσημείωτο ότι παρόλο που παλιότερα ήταν μέλος της κομουνιστικής αριστεράς και αρχισυντάκτης της κομμουνιστικής L Unita, έχει δηλώσει ανοικτά ότι δεν υπήρξε ποτέ κομμουνιστής, ότι ο «κενεντισμός» ήταν, μαζί με τη σουηδική σοσιαλδημοκρατία, η καλύτερη μορφή κυβέρνησης που έχει δοκιμαστεί στις ανεπτυγμένες δυτικές κοινωνίες και ότι λατρεύει το Αμερικανικό σινεμά. Ο Βελτρόνι εξελέγη δήμαρχος της Ρώμης το 2001, αφού υπήρξε για λίγο καιρό γραμματέας των Δημοκρατών της Αριστεράς και επανεξελέγη πέρυσι με περισσότερο από το 61% των ψήφων! Λέγεται μάλιστα ότι, επί της δημαρχίας του, η Ρώμη γνώρισε μεγάλη οικονομική άνθηση και μια πραγματική πολιτιστική αναγέννηση. Άλλοι υποψήφιοι για την προεδρία του νεοσύστατου αυτού πολιτικού σχηματισμού, αλλά με πολύ μικρότερη αποδοχή, ήταν - μεταξύ άλλων - οι προερχόμενοι από τη Μαργαρίτα (κόμμα που προέκυψε το 2002 από τέως κορυφαία στελέχη του Χριστιανοδημοκρατικού κόμματος, το οποίο είχε διαλυθεί το 1992 λόγω της υπόθεσης «καθαρά χέρια») Ενρίκο Λέτα και Μαρία Ροζάρια Μπίντι, ευρύτερα γνωστή ως Ρόσι Μπίντι. Η Μπίντι που σήμερα είναι υπουργός οικογένειας στην κυβέρνηση Πρόντι αξίζει να αναφερθεί ότι είχε την ανοικτή υποστήριξη της γυναίκας του Ιταλού πρωθυπουργού. Και οι δύο μαζί, δηλαδή Λέτα και Μπίντι, συγκέντρωσαν κοντά στο 24% των ψήφων.

Η πολιτική καταγωγή των υποψηφίων ίσως σοκάρει ορισμένους, αφού κάποιοι εξ αυτών άνηκαν παλιότερα στη κομουνιστική αριστερά, ενώ άλλοι ήταν μέλη του Χριστιανοδημοκρατικού κόμματος της Ιταλίας! Κι όμως, αυτό δεν είναι και τόσο περίεργο, αν λάβει κανείς υπ’ όψη του το γεγονός, που ανέφερα και στο post του Μαΐου με τίτλο: Η γέννηση του Ιταλικού «τραγέλαφου», ότι οι δύο βασικές συνιστώσες του Δημοκρατικού κόμματος είναι το κόμμα των Δημοκρατών της Αριστεράς (που αποτελεί μετεξέλιξη ή ίσως και μετάλλαξη του Ιταλικού κομμουνιστικού κόμματος) και το προερχόμενο από τη διάσπαση του Ιταλικού Χριστιανοδημοκρατικού κόμματος, το κόμμα Μαργαρίτα.

Οι ηγέτες της Ελιάς χαρακτηρίζουν το νεοπαγές πολιτικό σχηματισμό ως πολιτικό εγχείρημα τόλμης και καμπή στη μεταπολεμική ιστορία της χώρας και νομίζω ότι έχουν δίκιο. Το εγχείρημα, υποστηρίζει ο Πρόντι, απαντάει στην ανάγκη υπέρβασης των παραδοσιακών διαφορών στους κόλπους των προοδευτικών δυνάμεων και προσφέρει στην κοινωνία του σήμερα ένα κόμμα μοντέρνο και μεταρρυθμιστικό, ένα κόμμα της προόδου και της δημοκρατίας, ένα κόμμα του 21ου αιώνα. Οι τρεις υποψήφιοι πρόεδροι που μονοπώλησαν τις ψήφους των σχεδόν 3 εκατομμυρίων Ιταλών, πριν την ανοικτή διαδικασία για την εκλογή προέδρου, έλεγαν για το νέο αυτό τολμηρό πολιτικό εγχείρημα

Ρόζι Μπίντι: «Το νέο κόμμα πρέπει να ενώσει τις πολιτικές ιδέες του δημοκρατικού φιλελευθερισμού, του δημοκρατικού καθολικισμού και της δημοκρατικής αριστεράς»

Φιλοδοξούμε να αποκαταστήσουμε την αξιοπρέπεια και τη σοβαρότητα της πολιτικής. Αυτό δεν μπορεί παρά να υλοποιηθεί μέσα από τη συγκρότηση ενός νέου κόμματος. Την ώρα που το πολιτικό σύστημα βιώνει μια κρίση αξιοπιστίας και οι πολίτες αισθάνονται την πολιτική απόμακρη, εμείς στοιχηματίζουμε σε μια νέα ιδέα για το κόμμα και την πολιτική.

Η ιταλική κοινωνία έχει υποστεί ένα τραύμα, μεγαλώνουν οι κοινωνικές ανισότητες και διευρύνεται η απόσταση ανάμεσα στους πολίτες και τους θεσμούς. Κάποιοι νομίζουν ότι η απάντηση στη σημερινή κρίση είναι η αντι-πολιτική άποψη, την οποία προωθούν και τροφοδοτούν με τον λαϊκισμό των μίντια και οικοδομώντας νέες κοινωνικές και τοπικές συντεχνίες. Εμείς λέμε «όχι» σε αυτές τις διεργασίες και πιστεύουμε ότι μόνον με μια ανανεωμένη πολιτική μπορούν να δοθούν πειστικές απαντήσεις στα προβλήματα της χώρας. Το Δημοκρατικό Κόμμα δεν είναι ένα άθροισμα ηγετών. Ήδη, η Ελιά είναι κάτι περισσότερο ένα απλό σπίτι όπου συμβιώνουν διαφορετικές δυνάμεις. Το νέο κόμμα πρέπει να ενώσει τις πολιτικές ιδέες του δημοκρατικού φιλελευθερισμού, του δημοκρατικού καθολικισμού και της δημοκρατικής αριστεράς. Πρέπει να συγκινήσει και να συσπειρώσει τα νέα κινήματα που γεννήθηκαν στον «αιώνα του ατόμου», στον αιώνα της ειρήνης, της συμμετοχικής δημοκρατίας, της ισόρροπης ανάπτυξης και των δικαιωμάτων. Τα κόμματα είναι η παλαίστρα της δημοκρατίας. Ο καθένας από εμάς μέσα καλείται να ανανεώσει ριζικά την ιδέα της συμμετοχής, της στράτευσης και της ευθύνης.

Ενρίκο Λέτα: «Θα ήθελα το Δημοκρατικό Κόμμα να κάνει ξανά κτήμα του τη λέξη ελευθερία. Πρόκειται για μια θεμελιώδη έννοια στη ζωή του ανθρώπου».

Θα ήθελα το Δημοκρατικό Κόμμα να κάνει ξανά κτήμα του τη λέξη ελευθερία. Πρόκειται για μια θεμελιώδη έννοια στη ζωή του ανθρώπου. Είναι η πιο θεμελιώδης λέξη των δημοκρατικών. Είναι η έννοια που αλλοιώθηκε και χειραγωγήθηκε περισσότερο από κάθε άλλη. Εγώ πιστεύω ότι ακόμη και η υποψηφιότητα στην ηγεσία του κόμματος συνιστά μια έκφραση ελευθερίας. Η δύναμή μας βασίζεται ακριβώς στη θέληση των ανθρώπων να είναι οι ίδιοι πρωταγωνιστές της ζωής τους. Ορισμένοι έχουν την παράδοξη αντίληψη ότι ο ανταγωνισμός προκαλεί καταστροφές. Είναι σαφώς λανθασμένη. Ο ανταγωνισμός δίνει ώθηση και αποτελεί κίνητρο. Δημιουργεί τις αναγκαίες προϋποθέσεις για τον καθένα προκειμένου να προσφέρει ό,τι καλύτερο έχει. Στην Ιταλία, δυστυχώς, αυτό δεν ισχύει. Η ιδέα της συμμετοχής στη δημιουργία ενός νέου μεγάλου κόμματος ταυτίζεται με την ίδια την αξία της πολιτικής δράσης και της συμμετοχής. Η συγκρότηση του Δημοκρατικού Κόμματος συνιστά μια γόνιμη αντιπαράθεση και δίνει ευκαιρία για διάλογο γύρω από το περιεχόμενο της πολιτικής. Η απόφασή μου να είμαι υποψήφιος για την ηγεσία του σημαίνει συμβολή στην πράξη στον προβληματισμό, την ανάπτυξη των ιδεών και την ενεργό συμμετοχή στο νέο κόμμα.

Βάλτερ Βελτρόνι: «Το Δημοκρατικό Κόμμα είναι το κόμμα της ανανέωσης, της ρεαλιστικής και ριζοσπαστικής αλλαγής, της αναμέτρησης με τους συντηρητισμούς της Δεξιάς και της Αριστεράς».

Το Δημοκρατικό Κόμμα είναι το κόμμα της ανανέωσης, της ρεαλιστικής και ριζοσπαστικής αλλαγής, της αναμέτρησης με τους συντηρητισμούς της Δεξιάς και της Αριστεράς, οι οποίοι παραλύουν τη χώρα. Το Δημοκρατικό Κόμμα δεν είναι απλά και μόνον η ολοκλήρωση μιας πορείας. Είναι το κόμμα που έχει ανάγκη η Ιταλία στη νέα χιλιετία. Μια δύναμη αλλαγής, απελευθερωμένη από τους ιδεολογισμούς και από το άγχος να εμφανίζεται, ανάλογα με τις περιστάσεις, είτε συντηρητική είτε ακραία, προκειμένου να νομιμοποιεί την ιστορία της. Είναι ένα κόμμα που δεν γεννιέται από το πουθενά και είναι ταυτόχρονα νέο. Είναι η δύναμη την οποία οραματίσθηκε και προώθησε με συνέπεια ο ιδρυτής της Ελιάς, Ρομάνο Πρόντι. Είμαι πεπεισμένος ότι η 14η Οκτωβρίου θα είναι μια ημέρα σημαντική για την ιταλική δημοκρατία. Γεννιέται ένα καινούριο κόμμα, με νέα μορφή. Γεννιέται μια δύναμη η οποία επιτρέπει στον κάθε πολίτη ο οποίος υιοθετεί το εγχείρημα να συμμετέχει και φυσικά να εκλέγεται στην ηγεσία του. Πρόκειται για μια εμπειρία χωρίς προηγούμενο. Και αυτό γιατί τα κόμματα στο παρελθόν προέκυπταν είτε από διασπάσεις είτε από την προωθητική δύναμη χαρισματικών ηγετών. Η Ιταλία έχει ανάγκη από ένα κόμμα ικανό να προτείνει μια διαφορετική κουλτούρα εξουσίας. Αναφέρομαι στην ιδέα μιας νέας «ηθικής» στην πολιτική, στην οποία η κατάκτηση της εξουσίας δεν είναι σκοπός, αλλά μέσο για την επίλυση των πραγματικών προβλημάτων της κοινωνίας των πολιτών.

Αναμφισβήτητα, το Δημοκρατικό κόμμα είναι ένα κόμμα που προκαλεί ενδιαφέρον. Είναι ένα κόμμα το οποίο ασπάζεται τις ιδέες της συμμετοχικής δημοκρατίας και της ελευθερίας, του κοινωνικού κράτους αλλά και του ανταγωνισμού, ένα κόμμα που σέβεται το άτομο και προωθεί τα ανθρώπινα δικαιώματα, χωρίς να αγνοεί την κοινωνία. Είναι ένας ριζοσπαστικός πολιτικός φορέας που στοχεύει να συγκρουστεί με τους συντηρητισμούς της Δεξιάς και της Αριστεράς και να συνθέσει δημιουργικά τις εμπειρίες και τις ιδέες της Δημοκρατικής Αριστεράς, της Οικολογίας, του Φιλελευθερισμού αλλά και του προοδευτικού και δημοκρατικού Καθολικισμού. Η άψογη ανοικτή και δημοκρατική διαδικασία, που πρώτη φορά γίνεται πράξη στην Ευρώπη και η οποία θυμίζει τους προκριματικούς για το προεδρικό χρίσμα του Δημοκρατικού κόμματος στην Αμερική, θεωρώ πως αποτελεί ένα θετικό και ελπιδοφόρο δείγμα γραφής. Τελειώνοντας, έχω την αίσθηση ότι η ενδιαφέρουσα αυτή πολιτική ώσμωση που πραγματοποιείται στο εσωτερικό του νεοσύστατου Δημοκρατικού κόμματος, μπορεί να αποτελέσει μια καταπληκτική ευκαιρία για να προκληθεί μια ειλικρινής και δημιουργική συζήτηση για το ποιες πολιτικές είναι πραγματικά προοδευτικές και μπορούν να απαντήσουν πειστικά στα σημερινά προβλήματα, απαλλαγμένη από τις προκαταλήψεις και τις φοβίες του παρελθόντος, από την αγωνιώδη προσπάθεια δικαίωσης συγκεκριμένων ιστορικών επιλογών και από την υπεραπλουστευτική και παραπλανητική πολλές φορές χρήση του άξονα Αριστεράς-Δεξιάς.

Παρατήρηση: Οι δηλώσεις των τριών υποψηφίων προέρχονται από την εφημερίδα "Ημερησια"

Παπανδρέου, Σκανδαλίδης ή ένας μελλοντικός ηγεμόνας;

Άνοιξε λοιπόν μετά την βαριά ήττα του Πα.Σο.Κ. στις εκλογές, όπως οι περισσότεροι περίμεναν, η διαδικασία για την εκλογή προέδρου στο κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Οι υποψηφιότητες στην αρχή ήταν δύο, αυτή του σημερινού προέδρου του κινήματος του κ. Παπανδρέου - αυτό ίσως και να έκανε εντύπωση σε κάποιους - και του κ. Βενιζέλου και κάπως αργότερα, για την ακρίβεια την Παρασκευή, ήρθε να προστεθεί και μια τρίτη, αυτή του κ. Σκανδαλίδη.

Σε αυτό εδώ το ιστολόγιο, με μια ανάρτηση του Απριλίου, είχα αναφερθεί στον Βαγγέλη τον Βενιζέλο και του είχα ασκήσει κριτική, σημειώνοντας ότι είναι ο επικρατέστερος διάδοχος για την αρχηγεία του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Και ίσως αυτή η πρόβλεψη μου για το ρόλο του μετά τη διαφαινόμενη ήττα να μην βρισκόταν εκτός του πλαισίου των αναμενόμενων εξελίξεων, αλλά θεωρώ ότι μέσω της σκληρής πλην δίκαιης κριτικής που του είχα ασκήσει, είχα βάλει το πρώτο πολύ μικρό λιθαράκι για την άρση της ασυλίας που απολάμβανε έως τότε. Ήταν η πρώτη ίσως φορά που γραφόταν ένα κείμενο για τον κ. Βενιζέλο και δεν είχε ως στόχο να φιλοτεχνήσει την αγιογραφία του Θεσσαλονικιού πολιτικού και να τροφοδοτήσει το υπερτραφές «εγώ» του. Και δεν πέρασε πολύς καιρός από τότε για να αποδείξει ο ίδιος με την στάση του ότι μάλλον είχα δίκαιο για όλα αυτά που έγραφα για εκείνον τότε (δείτε: http://charalambos-kappa.blogspot.com/2007/04/blog-post_24.html). Και αναφέρομαι προφανώς στη στάση που έχει υιοθετήσει τελευταία στην οποία κυριαρχούν εμφανέστατα η αλαζονεία, η βουλιμική αναζήτηση της εξουσίας και η συγκεκαλυμμένη αξίωση του να αναγορευτεί σε ακλόνητη αυθεντία, γεγονός που πιστοποιεί και ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζει τις διαδικασίες και όλους τους άλλους, σαν τίποτα άξιο λόγου να μην μπορεί να ακούσει από αυτούς.

Την προηγούμενη Κυριακή 23 Σεπτεμβρίου, η εφημερίδα «Το Βήμα» δημοσίευσε μια συνέντευξη του κ. Βενιζέλου, από την οποία έχω σημειώσει ορισμένα ενδιαφέροντα σημεία που θα ήθελα να τα σχολιάσω. Πριν προχωρήσω όμως σε αυτό θα ήθελα να σημειώσω ότι αυτή η συνέντευξη γίνεται σε μια περίοδο που του έχει ασκηθεί κριτική για άκομψες πολιτικές του κινήσεις, συνεπώς είναι λογικό να σκεφτεί κάποιος ότι είναι πιο προσεκτικός σε αυτά που λέει και ότι εκ της διαδικασίας με την οποία οι πολιτικοί δίνουν συνεντεύξεις στις εφημερίδες, είχε την δυνατότητα και τον χρόνο να προσέξει τις διατυπώσεις του και να διορθώσει τα σημεία που θεωρεί ότι χρειάζονται διόρθωση. Κι όμως..

Σχετικά με τους εσωκομματικούς αντιπάλους του γράφει: «...Δυστυχώς ακόμη και εν έτη 2007 σοκάρει κάποιους η εσωκομματική δημοκρατία...», «...Ο κ. Παπανδρέου έκανε πραγματικά ό,τι μπορούσε. Δεν είναι προσωπικό το ζήτημα...», «... Το μείζον όμως αίτιο (εννοεί της ήττας στις εθνικές εκλογές) είναι η αδυναμία μας να υπερβούμε την κρίση πολιτικής υποαντιπροσώπευσης της κοινωνίας κατά το μέτρο που μας αφορά, καθώς συχνά παλινδρομούσαμε μεταξύ μεταμοντέρνας ασάφειας και παλαιοκομματικής δημαγωγίας...», «...Δεν πήρα εγώ το "δακτυλίδι" της διαδοχής το 2004 από τον Κώστα Σημίτη, αλλά ο Γιώργος Παπανδρέου...». Μάλιστα! Δηλαδή αυτό που λέει καταρχάς ο υποψήφιος για την προεδρία του κινήματος είναι ότι όσοι ενοχλήθηκαν από την βεβιασμένη ανακοίνωση της υποψηφιότητας του, που έγινε μάλιστα και από το χώρο του Ζαππείου (!!), ενοχλήθηκαν επειδή δεν είναι αρκετά δημοκρατικοί. Με άλλα λόγια δεν διανοείται καν το ενδεχόμενο να έχει κάνει λάθος στον τρόπο με τον οποίο χειρίστηκε το θέμα και ως εκ τούτου συμπεραίνει ότι οι όποιες αιτιάσεις κάποιων εκπορεύονται από την μη ανοχή τους στην δημοκρατία. Επίσης, από αυτά που γράφει για τον πρόεδρο του Πα.Σο.Κ. συμπεραίνουμε ότι ο κ. Βενιζέλος θεωρεί ότι ο κ. Παπανδρέου πήρε την εξουσία του κόμματος με διαδικασία μη δημοκρατική, ότι έκανε ότι μπορούσε αλλά δυστυχώς ήταν ελλειμματικός και ότι το κίνημα, επί Παπανδρέου, παλινδρομούσε μεταξύ μεταμοντέρνας ασάφειας και παλαιοκομματικής δημαγωγίας. Αλήθεια ρωτώ ρητορικά: Γιατί ο τόσο ευαίσθητος και δημοκρατικός κ. Βενιζέλος ανέχτηκε την δυναστική διαδικασία αναγόρευσης ηγέτη μέσω παράδοσης δαχτυλιδιού; Ποια άλλη υπηρεσία προσέφερε στην παράταξη του υποτασσόμενος σε αυτή την διαδικασία, πέρα από την απαξίωση της στα μάτια των γνήσια δημοκρατικών πολιτών; Τι ευθύνη φέρει ο ίδιος που υπηρέτησε μια πολιτική που παλινδρομούσε μεταξύ μεταμοντέρνας ασάφειας και παλαιοκομματικής δημαγωγίας και ποιες συγκεκριμένες πολιτικές τοποθετήσεις του ήταν αυτές που κόμιζαν το καινούριο και προοδευτικό και συγκρούονταν με τον παλαιοκομματισμό και τα πανίσχυρα διαπλεκόμενα συμφέροντα; Για το δεύτερο σκέλος της ερώτησης, ενδεικτικά αναρωτιέμαι: Μήπως η συνηγορία του υπέρ των επιχειρημάτων των μεγαλοεκδοτών-εργολάβων και εναντίων του νόμου για το βασικό μέτοχο; Μήπως το ότι κατακεραύνωνε την κυβέρνηση που νομιμοποίησε μόνο τους συμβασιούχους που κάλυπταν πάγιες και διαρκείς ανάγκες και όχι το σύνολο των συμβασιούχων, ενώ το Πα.Σο.Κ. δεν είχε νομιμοποιήσει κανέναν για χρόνια; Μήπως το ότι όταν είδε την αντίδραση ενός μεγάλου μέρους της εκπαιδευτικής κοινότητας για το άρθρο 16, παρέσυρε το Πα.Σο.Κ. σε αποχώρηση από την ψηφοφορία για τα προς αναθεώρηση άρθρα του συντάγματος, εκθέτοντας την αξιοπιστία του κινήματος και διαψεύδοντας τις προσδοκίες κάποιων ότι το κίνημα μπορεί να υποστηρίξει σθεναρά τις μεταρρυθμίσεις που θεωρεί αναγκαίες; Αρκετά νομίζω είναι αυτά για να βγάλουμε τα απαραίτητα συμπέρασμα.

Σχετικά με τον εαυτό του ο κ. Βενιζέλος γράφει: «...Ότι όφειλα να δηλώσω παρών, να δώσω ένα αίσθημα ασφάλειας και μια αίσθηση προοπτικής...», «...Ο πρώτος που ενδιαφέρεται για την ενότητα του Πα.Σο.Κ είμαι εγώ...», «...Είμαι αυτός που έχει διαμορφώσει την πιο καθαρή εκδοχή της κεντροαριστερής ταυτότητας του Πα.Σο.Κ...», «...Ανήκω στους λίγους που έχουν διατυπώσει ολοκληρωμένες προτάσεις τόσο για το ιδεολογικό στίγμα όσο και για τον προγραμματικό λόγο του Πα.Σο.Κ. Ας μην επιχειρούν δε ορισμένοι να μιλούν στο όνομα του Ανδρέα Παπανδρέου. Τις ώριμες παρακαταθήκες της περιόδου 1989-1996 τις γνωρίζω καλύτερα από κάθε άλλον...», «...Έχω προσωπικά κάθε λόγο να επιθυμώ τον πολιτικό και ιδεολογικό διάλογο. Θα συμφωνείτε ίσως μαζί μου ότι είναι ένα πεδίο πρόσφορο για εμένα...». Τι σεμνότητα! Ανακεφαλαιώνω: Ποιος είναι σύμφωνα με τον κ. Βενιζέλο ο πρώτος που ενδιαφέρεται για την ενότητα; Αυτός. Ποιος είναι σύμφωνα με τον κ. Βενιζέλο το στέλεχος που έχει διαμορφώσει την πιο καθαρή εκδοχή της κεντροαριστερής ταυτότητας του Πα.Σο.Κ; Αυτός. Ποιος είναι σύμφωνα με τον κ. Βενιζέλο το στέλεχος που γνωρίζει καλύτερα τις ώριμες παρακαταθήκες της περιόδου 1989-1996 και ως εκ τούτου απαιτεί να μην επιχειρούν ορισμένοι να μιλούν στο όνομα του Ανδρέα Παπανδρέου. Αυτός. Ποιος είναι σύμφωνα με τον κ. Βενιζέλο αυτός που έχει κάθε λόγο να επιθυμεί τον πολιτικό και ιδεολογικό διάλογο, επειδή είναι ένα πεδίο πρόσφορο για εκείνον. Μα φυσικά εκείνος. Ειλικρινά, επειδή δεν θέλω να τον αδικήσω, επανέρχομαι σε αυτο που έθεσα και παραπάνω και προσπαθώ να θυμηθώ - για να τον «δικαιολογήσω» για όσα με αδικαιολόγητη αλαζονεία και αυταρέσκεια λέει - μια πρόταση του που να κόμιζε κάτι καινούργιο στην πολιτική και να βρισκόταν σε πραγματικά προοδευτική κατεύθυνση (δεν αναφέρομαι σε προοδευτικοφανείς δημαγωγίες) ή έστω να κόμιζε κάτι νέο και ας ήταν σε οποιαδήποτε κατεύθυνση. Δεν μπορώ να θυμηθώ τίποτα και ας παρακολουθώ τα πολιτικά πράγματα από κοντά.

Ας ανοίξω όμως εδώ μια παρένθεση σχετικά με τον Γιώργο Παπανδρέου. Ο πρόεδρος του Πα.Σο.Κ. μπορεί να είναι ελλειμματικός, μπορεί οι δηλώσεις του να είναι ανερμάτιστες, μπορεί οι πράξεις του να δείχνουν ότι η πολιτική του δεν εδράζεται σε στέρεα και αρραγή πολιτική βάση και ίσως και άλλα τόσα να μπορεί δικαίως να του προσάψει κανείς, αλλά τουλάχιστον είναι ειλικρινής και έχει τολμήσει να πει πράγματα που κανείς άλλος πολιτικός δεν έχει πεί στην Ελλάδα, όπως π.χ. αυτό για την αποποινικοποίηση των μαλακών ναρκωτικών ή την νομική κατοχύρωση δικαιωμάτων για άτομα του ιδίου φύλου. Ή το άλλο για τα μη κρατικά πανεπιστήμια, θυμίζω ότι ήταν ο πρώτος που το είπε στο Πα.Σο.Κ. και μάλιστα σε μια εποχή που αυτό θεωρείτο έγκλημα καθοσιώσεως από κάποιους μέσα στο κίνημα. Κλείνει η παρένθεση.

Ο κ. Βενιζέλος λοιπόν κατά την ταπεινή μου άποψη - θα επαναλάβω - είναι ένας πολιτικός που υποκύπτει εύκολα στον λαϊκισμό, που απροκάλυπτα περιφέρει την αλαζονεία του και που εκουσίως και αναιτίως χρησιμοποιεί πολύ συχνά σύνθετα λεκτικά σχήματα, τα οποία σπάνια έχουν πολιτική ουσία και ποτέ δεν κομίζουν κάτι καινούριο, με μοναδικό στόχο τον φτηνό εντυπωσιασμό. Επιπλέον, επαναλαμβάνω ίσως κουραστικά, ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζει τους άλλους (παρατηρήστε με προσοχή πώς αντιμετωπίζει τους συνομιλητές του) νομίζω πως αποκαλύπτει την πεποίθηση του πως υπερτερεί , κυρίως σε λογικότητα και ρητορική δεινότητα, αλλά και σε όλα τα άλλα, των υπολοίπων ανθρώπων που βρίσκονται γύρω του και μάλιστα σε βαθμό που να θεμελιώνει την αξίωση για αναγόρευση του σε ακλόνητη αυθεντία. Έτσι, με δεδομένα τα παραπάνω, νομίζω πως για την εξαιρετικά πιθανή περίπτωση που εκλεγεί πρόεδρος του Πα.Σο.Κ, επιφυλάσσει στον εαυτό του ένα ρόλο ηγεμόνα που θα απολαμβάνει ανεξέλεγκτη πολιτική δύναμη. Και το πιο επικίνδυνο όλων θεωρώ ότι είναι η προφανώς ανομολόγητη βεβαιότητα, που υπαγορεύει η υπερτραφής αλαζονεία του, πως ο εαυτός του σε ρόλο πανίσχυρου ηγεμόνα είναι ικανή και αναγκαία συνθήκη για την εξυπηρέτηση του κοινού καλού.

Παρατηρήσεις:

1.Το εξαιρετικό σκίτσο είναι του Σπ. Ορνεράκη

2.Τα αποσπάσματα είναι από συνέντευξη που δημοσίευσε την Κυριακή 23 Σεπτεμβρίου η εφημερίδα «Το Βήμα».

Η ακούσια ιστολογική αποχή μου παίρνει τέλος

Πέρασαν πάνω από 3 μήνες από την τελευταία ανάρτηση μου σε αυτό το ιστολόγιο. Τρείς μήνες κατά τους οποίους έχουν συμβεί τόσα πολλά και τόσο σημαντικά (μεταξύ άλλων οι φωτιές, οι πλημμύρες, μια τεράστια καταστροφή στο περιβάλλον, μια βραχεία προεκλογική περίοδος, οι βουλευτικές εκλογές), που έχω την αίσθηση ότι έλειψα πολύ περισσότερο.. Και εξ’ αιτίας αυτής, της σχεδόν αναγκαστικής, ιστογραφικής - ή ιστολογικής αν προτιμάτε - απουσίας μου δεν θα βρείτε δυστυχώς - ή ίσως ευτυχώς για άλλους - κανένα επίκαιρο σχόλιο σε αυτό εδώ τον τόπο του παγκόσμιου ιστού για τα όσα συνέβησαν αυτούς τους μήνες. Και το χειρότερο - ή ίσως το καλύτερο για άλλους - είναι πως νομίζω ότι είναι αρκετά αργά για να αναφερθώ σε όλα αυτά τώρα, χωρίς να κουράσω όσους θα κάνουν τον κόπο να επισκεφτούν τούτο εδώ το blog.. Οπότε προφανώς θα εκλείπουν και τα ανεπίκαιρα σχόλια για όσα συνέβησαν τότε. Έτσι, θα προσπαθήσω να περιοριστώ μόνο στα λιγότερο σημαντικά που διαδραματίζονται σήμερα και σε όσα θα λάβουν χώρα από εδώ και μπρος, αφήνοντας όλα όσα έγιναν τους προηγούμενους μήνες (ακόμα και όσα θεωρώ εξαιρετικής σημασίας) έξω από αυτό εδώ το ιστολόγιο. Αν τα καταφέρω δηλαδή να αντισταθώ σε αυτή την παράλογη και ίσως υπερφίαλη σκέψη, πως ίσως υπάρχουν και κάποιοι που θα ήθελαν να μοιραστώ μαζί τους τις απόψεις μου έστω και ετεροχρονισμένα..

Που είναι ο Ζέρβας οεο;

Για όσους δεν το είχαν παρατηρήσει, στη συμβολή των οδών Κοραή και Σταδίου, υπήρχε, μέχρι πριν από λίγο καιρό, η προτομή ενός από τους ήρωες της Εθνικής Αντίστασης, του ιδρυτή της αντιστασιακής οργάνωσης Ε.Δ.Ε.Σ., του Στρατηγού Ναπολέοντος Ζέρβα. Και γράφω υπήρχε, γιατί μια από τις προηγούμενες μέρες, καθώς περπατούσα στο Κέντρο και περνούσα μπροστά από το συγκεκριμένο σημείο, διαπίστωσα ότι η προτομή έλειπε και πάνω στη μαρμάρινη βάση υπήρχε ένας αγκυλωτός σταυρός και το σύνθημα «Που είναι ο Ζέρβας, οεο;». Δύο ήταν τα πιθανότερα ενδεχόμενα, είτε κάποιοι είχαν αφαιρέσει την προτομή του ιδρυτή του Ε.Δ.Ε.Σ. και είχαν γράψει τα παραπάνω, είτε η προτομή είχε αφαιρεθεί από τις Αρχές για να συντηρηθεί ή να προστατευθεί από διαφόρους που κατά καιρούς πετούν μπογιές και προσπαθούν να την καταστρέψουν.

Μετά από μια αναζήτηση που έκανα, χρησιμοποιώντας γνωστή μηχανή αναζήτησης, στο internet, επιβεβαιώθηκε δυστυχώς η πρώτη εκδοχή. Σε κάποιο site βρήκα ότι ο βουλευτής Ιωαννίνων, o κ. Φούσας, ρώτησε στην βουλή τον υπουργό Δημόσιας Τάξης για το θέμα και η απάντηση του υπουργού ήταν ότι κατά τη διάρκεια κάποιου πανεκπαιδευτικού συλλαλητηρίου κάποιοι βεβήλωσαν το χώρο και έκλεψαν την προτομή του Ν. Ζέρβα, που αγνοείται μέχρι σήμερα!

Ο Ναπολέων Ζέρβας από πολύ μικρή ηλικία στρατεύεται εθελοντικά και μετέχει στους Βαλκανικούς πολέμους του 1912-1913. Εν συνεχεία μετά τη φοίτηση του στη Σχολή Ευελπίδων συμμετέχει σε όλες τις εκστρατείες και τις πολεμικές επιχειρήσεις της εποχής του. Συμμετέχει επίσης στο κίνημα της 22ης Αυγούστου 1926 και ως επικεφαλής ενός από τα δύο «Δημοκρατικά Τάγματα των Αθηνών» ανατρέπει τον δικτάτορα Θ. Πάγκαλο. Πολύ αργότερα, στις 9 Σεπτεμβρίου του 1941 ιδρύει τον Εθνικό Δημοκρατικό Ελληνικό Σύνδεσμο (Ε.Δ.Ε.Σ.) με στόχο - όπως γράφει και ο ίδιος - την απελευθέρωση της πατρίδας, την επικράτηση των δημοκρατικών θεσμών, αλλά και της κοινωνικής δικαιοσύνης, γράφοντας μερικές από τις πιο ένδοξες σελίδες της Εθνικής Αντίστασης. Χαρακτηριστικά, θα μπορούσε κάποιος να αναφέρει τις νικηφόρες μάχες που έδωσε ο Ε.Δ.Ε.Σ. κατά των Ιταλών και Γερμανών στο Μακρυνόρος, στο Σούλι, στην Κανέτα, στη Ραδοβίζα κ.α., καθώς και την ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοποτάμου, όπου θεωρήθηκε ως ένα από τα μεγαλύτερα σαμποτάζ στην κατεχόμενη Ευρώπη και ήταν και η μοναδική φορά που συνεργάστηκαν Ε.Δ.Ε.Σ. και Ε.Α.Μ. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Ζέρβας στα Απομνημονεύματα του δεν διστάζει να αναγνωρίσει την συμβολή του Άρη Βελουχιώτη και των ανταρτών του στην ανατίναξη της γέφυρας, παρόλο που την επιχείρηση την διηύθυνε ο ίδιος και ήταν εκείνος που είχε πείσει τελικά τον Άρη να συμμετάσχει στην επιχείρηση και να μην περιμένει την έγκριση του κομουνιστικού κόμματος. Ακόμα, αξιοσημείωτο και ενδεικτικό των προθέσεων του ήταν και το γεγονός ότι ο ηγέτης του Ε.Δ.Ε.Σ. επανειλημμένως, κατά τη διάρκεια της κατοχής, έτεινε χείρα συνεργασίας προς το Ε.Α.Μ. και τον Βελουχιώτη, παρόλο που κάποιες φορές η στάση των ανταρτών του Ε.Α.Μ. απέναντι του ήταν εξαιρετικά εχθρική.

Όλα τα παραπάνω ιστορικά στοιχεία τα παραθέτω για όσους δε γνωρίζουν και θα ήθελαν να ενημερωθούν συνοπτικά για το ποιος ήταν ο Ζέρβας και ποια η συμβολή του στην Εθνική Αντίσταση. Προφανώς, υπάρχουν αναπόφευκτα κάποια στοιχεία υποκειμενικότητας στην προσέγγιση αυτή, όπως και σε όλες τις προσεγγίσεις, αλλά σε γενικές γραμμές νομίζω ότι είναι μια νηφάλια και ακριβής παρουσίαση του συγκεκριμένου ιστορικού προσώπου. Βεβαίως, μπορείτε να βρείτε και κείμενα που αναφέρονται στον Ζέρβα και έχουν υβριστικό και συκοφαντικό περιεχόμενο, αλλά αυτά είναι μάλλον λίγα, στερούνται ιστορικής τεκμηρίωσης και κατά την ταπεινή μου γνώμη θα έλεγα ότι έχουν ως βάση την μικροψυχία και την εμπάθεια ανθρώπων που επιμένουν 57 χρόνια μετά να αναπαράγουν το δηλητήριο μιας μαύρης για τη χώρα περιόδου, του εμφυλίου πολέμου.

Το ερώτημα που γεννάται λοιπόν, μετά και από όλα τα παραπάνω, είναι γιατί κάποιοι επέλεξαν να απομακρύνουν την προτομή του συγκεκριμένου ήρωα της Εθνικής Αντίστασης, να την εξαφανίσουν, να ζωγραφίσουν έναν αγκυλωτό σταυρό πάνω στην μαρμάρινη βάση της και να ρωτήσουν περιπαικτικά, δίνοντας έμφαση στην «ηρωική» πράξη της βεβήλωσης ενός μνημείου για την Εθνική Αντίσταση, που είναι η προτομή; Πριν από κάθε προσπάθεια για να απαντηθεί το παραπάνω ερώτημα, νομίζω ότι πρέπει να τονιστεί ο υψηλός βαθμός δυσκολίας της αποκόλλησης της προτομής, αφού αυτή ήταν κολλημένη με τσιμέντο με την βάση της και στο εσωτερικό του μνημείου είχαν τοποθετηθεί και κάποιες αρκετά χοντρές συνδετικοί ράβδοι σιδήρου. Σε μια εξαιρετικά φιλόδοξη προσπάθεια, που ίσως και να με υπερβαίνει, θα προσπαθήσω να δώσω κάποιες πιθανές ερμηνείες στα γιατί που τίθενται παραπάνω, κάνοντας - μια ενδεχομένως αυθαίρετη - υπόθεση ότι αυτοί που βεβήλωσαν το μνημείο έχουν κατ’ ελάχιστον ένα υποτυπώδη εγκέφαλο, που τους καθιστά στοιχειωδώς νοήμονες και συνεπώς υπεύθυνους για τις πράξεις τους.

Ερμηνεία 1η: Ίσως τα συγκεκριμένα άτομα να ήταν νεοφασίστες, οπαδοί του Μουσολίνι ή θιασώτες των νεοναζιστικών ιδεών. Σε αυτή την περίπτωση η συμπεριφορά τους ερμηνεύεται πλήρως. Η δράση του Ζέρβα την περίοδο της κατοχής είναι λογικό να τους ενοχλεί και να προσπαθούν, μέσω της βεβήλωσης του μνημείου, να εκδικηθούν τον ίδιο και στο πρόσωπό του ολόκληρη την Εθνική Αντίσταση. Αυτή η ερμηνεία μάλιστα εξηγεί και το γιατί ζωγράφισαν έναν αγκυλωτό σταυρό με μαύρη μπογιά πάνω στη βάση που φιλοξενούσε την προτομή που αφαίρεσαν.

Ερμηνεία 2η: Ίσως τα άτομα αυτά έχουν έναν μάλλον υποτυπώδη εγκέφαλο με ελάχιστους νευρώνες, γεγονός που ερμηνεύει και την τέλεση διαφόρων πράξεων από μέρους τους χωρίς κάποια συγκεκριμένη αιτία. Έτσι, σε αυτή την περίπτωση η απάντηση είναι ότι για τη βεβήλωση της προτομής του Ζέρβα, όπως άλλωστε και για τη ρήψη μπογιάς στον άγαλμα του Κοραή, για το κάψιμο του φυλακίου του Άγνωστου Στρατιώτη, για το γράψιμο συνθημάτων υπέρ του Σάββα Ξηρού (!) πάνω σε αγάλματα και σε τοιχογραφίες του ιστορικού κτιρίου του Πανεπιστημίου Αθηνών και για άλλα πολλά δεν υπήρχε κάποιος συγκεκριμένος λόγος. Είναι απλά μια καταστροφική έκφανση της βλακείας.

Ερμηνεία 3η: Ίσως οι βάνδαλοι να είχαν εμπνευστεί από την δράση και την νοοτροπία των ανθρώπων που προσπαθούσαν την περίοδο της κατοχής να εξοντώσουν τον Ζέρβα, αυτών των ίδιων που κατάφεραν τελικά να εξοντώσουν τον σπουδαίο αγωνιστή της Ελλάδας και της Δημοκρατίας τον Συνταγματάρχη Δ. Ψαρρό και γενικά όλων όσων επεδίωκαν να αφανίσουν κάθε αντιστασιακή οργάνωση που δεν ήλεγχαν. Αυτοί ήταν οι ίδιοι άνθρωποι που οδήγησαν στην εξόντωση τους ίδιους τους συντρόφους τους, χωρίς να σεβαστούν τους αγώνες και την προσφορά τους στην Αντίσταση, αλλά και στο κόμμα. Θυμίζω ότι ο Βελουχιώτης - ο οποίος ανεξάρτητα από όσα θα του καταλογίσουν δικαίως ή αδίκως κάποιοι, υπηρέτησε με γενναιότητα και αυταπάρνηση τις ιδέες του και την Εθνική Αντίσταση και για αυτό και μόνο άξιζε και αξίζει το σεβασμό και την ευγνωμοσύνη όλων μας - οδηγήθηκε στην εξόντωση, κατηγορούμενος από τους συντρόφους του ότι ήταν στοιχείο αχρείο και εγκληματικό. Άλλο χαρακτηριστικό θύμα μιας τέτοιας συμπεριφοράς και νοοτροπίας αποτέλεσε και ο Γιώργης Σιάντος που υπήρξε η ψυχή του Ε.Α.Μ. κατά τη διάρκεια της κατοχής, αλλά κατηγορήθηκε από τον Ζαχαριάδη και άλλους συντρόφους του ότι ήταν πράκτορας της Intelligence Service και οδηγήθηκε στο θάνατο, εξοντωμένος ηθικά και πολιτικά και με τη μνήμη του κηλιδωμένη. Σε μια τέτοια περίπτωση είναι βέβαια οξύμωρο να ζητάμε από βέβηλους απολογητές και νοσταλγούς συμπεριφορών που στρέφονται εναντίων των «δικών τους» αγωνιστών της Αντίστασης, να σεβαστούν τον Ζέρβα με τον οποίο ήταν άλλωστε και ιδεολογικοί αντίπαλοι. Όμως, παρόλα αυτά παραμένει εξαιρετικά λυπηρό κάποιοι να βεβηλώνουν την προτομή του Ναπολέοντος Ζέρβα, που αποτελούσε μνημείο της Εθνικής Αντίστασης, μη μπορώντας ενδεχομένως να του συγχωρήσουν το ότι με την παρουσία του δεν τους επέτρεψε την πλήρη και αποκλειστική εκμετάλλευση του εθνικού αγώνα ή και την δια των όπλων κυριαρχία μετά την απελευθέρωση. Σε αυτό το σημείο θέλω να τονίσω προς αποφυγήν κάθε παρεξήγησης, αν και νομίζω ότι είναι πασιφανές, ότι δεν καταφέρομαι εναντίον των ανταρτών του Ε.Α.Μ. ή εναντίον της Αριστεράς, την οποία και τιμώ, αλλά εναντίον των ανθρώπων που διακατέχονται από τέτοιου είδους νοοτροπίες, όπως αυτή που περιγράφεται παραπάνω. Επίσης, θέλω να ξεκαθαρίσω ότι είμαι στον αντίποδα απόψεων που διαχωρίζουν τους ήρωες τις Αντίστασης σε «δικούς μας» και «δικούς τους», αλλά έκανα χρήση αυτής της κτητικής αντωνυμίας, αναφερόμενος σε κάποιους που φαίνεται να σκέφτονται με αυτό τον τρόπο.

Ίσως, να υπάρχουν κι’ άλλες ερμηνείες για τον συγκεκριμένο βανδαλισμό και μάλιστα πιο εύστοχες από τις δικές μου, αλλά νομίζω ότι δε θα έπρεπε να μείνουμε μόνο στην ερμηνεία αυτής της πράξης και στη καταδίκη των συγκεκριμένων ατόμων, που είναι έτσι και αλλιώς καταδικασμένοι στη συνείδηση όλων των δημοκρατικών πολιτών. Πρέπει να προχωρήσουμε και παραπέρα και να αναρωτηθούμε αν η ευθύνη για αυτή τη πράξη πρέπει να επιμεριστεί και στους διαδηλωτές που ήταν αυτόπτες μάρτυρες και δεν αντέδρασαν, στους δημοσιογράφους που στη μεγάλη τους πλειοψηφία αποφάσισαν ότι το συγκεκριμένο θέμα της βεβήλωσης της προτομής του ηγέτη του Ε.Δ.Ε.Σ. δεν πρέπει να παρουσιαστεί, σε όσους από τους μαζικούς φορείς αδιαφόρησαν και δεν αντέδρασαν και γενικά σε όσους σφυρίζουν αδιάφορα όταν περπατούν στη Κοραή και βλέπουν το κατεστραμμένο μνημείο. Αλήθεια, μια τέτοια χαύνη συμπεριφορά σχετίζεται με την αδράνεια και την αδιαφορία που ενδεχομένως χαρακτηρίζει την εποχή μας ή είναι απότοκο της ασύμμετρης ευαισθησίας, ορισμένων ανθρώπων που ελέγχουν ή επηρεάζουν τα πράγματα, αναφορικά με πρόσωπα που πρωταγωνίστησαν σε διάφορες ιστορικές στιγμές, ανάλογα με το αν βρίσκονται στη μια ή στην άλλη μεριά του πολιτικού φάσματος; Πάντως, όπως και να έχει, είναι σίγουρα θλιβερό.

Ο Πάγκαλος, η Αριστερά και μια ερμηνεία του παραδόξου της Δημοκρατίας

«Όταν λες ο νόμος δεν θα εφαρμοστεί ή όταν λες ότι νόμος είναι το δίκαιο του εργάτη, δηλαδή το δίκαιο της συγκεκριμένης διαδήλωσης, δηλαδή του κόμματος που πλαισιώνει αυτή τη συγκεκριμένη διαδήλωση και την εμπνέει, τότε αυτό είναι κατάλυση της Δημοκρατίας. Σημαίνει ότι οι δύο σχηματισμοί της Άκρας Αριστεράς στο Κοινοβούλιο - το Κ.Κ.Ε. και ο ΣΥΝ. - δεν έχουν ακόμη καταλάβει με τα τόσα χρόνια που πέρασαν τι σημαίνει Κοινοβουλευτική Δημοκρατία και δεν την έχουν πλήρως αποδεχτεί» αυτά και άλλα πολλά είχε δηλώσει ο βουλευτής του Πα.Σο.Κ. (και εκ των ιδρυτικών στελεχών της νεολαίας Λαμπράκη!) κ. Θ. Πάγκαλος, λίγο μετά την ψήφιση του νόμου πλαισίου για την Παιδεία, με αφορμή τη στάση της Αριστεράς. Και είχε ξεσπάσει η γνωστή θύελλα αντιδράσεων. Είχε όμως δίκιο ο πρώην υπουργός;

Ο πυρήνας του επιχειρήματος του κ. Πάγκαλου ήταν ο εξής: Το κοινοβούλιο αντιπροσωπεύει τον κυρίαρχο ελληνικό λαό και εκφράζει τη βούληση του. Επίσης, είναι γεγονός ότι ο νόμος-πλαίσιο για την παιδεία ψηφίστηκε με άνετη πλειοψηφία - αυτήν της συμπολίτευσης - από τη βουλή και αποτελεί πλέον νόμο του κράτους. Ακόμα, είναι προφανές ότι κάθε δημοκρατικός πολίτης πιστεύει στην αρχή της διακυβέρνησης από την πλειοψηφία. Άρα, το Κ.Κ.Ε. και ο ΣΥΝ. που λένε ότι ο νόμος που ψήφισε η βουλή δε θα εφαρμοστεί (υπονοώντας προφανώς ότι θα τον ανατρέψουν, πείθοντας τη κυβέρνηση να φέρει άλλο νόμο) και ότι το δίκαιο είναι με το μέρος τους και όχι με την πλειοψηφία δείχνουν ότι δεν έχουν αποδεχθεί τη Κοινοβουλευτική Δημοκρατία και ίσως δεν είναι δημοκρατικά κόμματα, γι’ αυτό και τα χαρακτήρισε σχηματισμούς της άκρας Αριστεράς!

Το επιχείρημα αυτό τού κ. Πάγκαλου έχει νομίζω άμεση σχέση με μια ιδέα την οποία η Πολιτική Φιλοσοφία αποκαλεί, παράδοξο της Δημοκρατίας (1) και έχει τη βάση του στο γνωστό παράδοξο της ελευθερίας, το οποίο πρωτοπαρουσιάζει ο Πλάτωνας (2). Το παράδοξο της Δημοκρατίας λέει το εξής: Έστω, ότι κάποια μέρα ο λαός επιλέγει κατά πλειοψηφία να μην κυβερνά ο ίδιος, αλλά στη θέση του ένας τύραννος. Δεδομένου ότι κάθε δημοκρατικός πολίτης έχει ως βάση του πολιτικού του πιστεύω την αρχή της διακυβέρνησης της πλειοψηφίας, τότε το ερώτημα που τίθεται σε μια τέτοια περίπτωση είναι τι πρέπει να πράξει ένας γνήσιος δημοκράτης; Από τη μια μεριά, η αρχή της διακυβέρνησης της πλειοψηφίας που έχει υιοθετήσει του υπαγορεύει να απορρίψει την τυραννία και από την άλλη τον υποχρεώνει να αποδεχθεί την ετυμηγορία της πλειοψηφίας, δηλ. την τυραννία. Αυτό, προφανώς αποτελεί αντίφαση! Από πού όμως προέρχεται αυτή η αντίφαση;

Ο Karl Popper διαπιστώνει με θαυμαστή οξυδέρκεια ότι το πρόβλημα είναι ο τρόπος που ορίστηκε η αρχή της διακυβέρνησης της πλειοψηφίας (3). Γενικά, ο Βιεννέζος φιλόσοφος έχει ονομάσει θεωρία της κυριαρχίας, κάθε θεωρία που υποστηρίζει ότι η πολιτική δύναμη πρέπει να είναι ανεξέλεγκτη ή τουλάχιστον πρακτικά έτσι συμβαίνει και συνεπώς το κύριο πρόβλημα που απομένει είναι να περάσει στα καλύτερα χέρια. Στο πλαίσιο αυτής της θεωρίας δεν έχει νόημα να εξετάσουμε το πως θα κυβερνάει ένας κυβερνήτης ή το πόση εξουσία θα του εκχωρήσουμε, αλλά μόνο το ποιος θα κυβερνάει (4). Στο παράδοξο της δημοκρατίας που περιγράφηκε παραπάνω η αρχή της διακυβέρνησης της πλειοψηφίας, που δίνει απόλυτη πολιτική δύναμη στην πλειοψηφία ή στον κυβερνήτη που εκλέγει η πλειοψηφία, χωρίς να εισάγει θεσμούς ελέγχου του, δεν είναι τίποτα άλλο από μια θεωρία κυριαρχίας. Όμως, όπως κανείς εύκολα μπορεί να διαπιστώσει όλες αυτές οι θεωρίες κυριαρχίας έχουν χαρακτήρα παραδόξου (5). Έτσι, το πρόβλημα στο παράδοξο της Δημοκρατίας φαίνεται ότι δεν ήταν εγγενές πρόβλημα της Δημοκρατίας, αλλά πρόβλημα της αυτοαντιφατικής αρχής της διακυβέρνησης της πλειοψηφίας που παρουσιάζεται εκεί!

Στη δυτική δημοκρατία δεν υφίσταται καμιά θεωρία κυριαρχίας, παρόλο που η πλειοψηφία διαδραματίζει κυρίαρχο ρόλο, αφού οι εγκαθιδρυμένοι κοινωνικοί δημοκρατικοί θεσμοί παρέχουν τα μέσα με τα οποία οι κυβερνώμενοι μπορούν να απομακρύνουν τους κυβερνώντες, οι οποίοι κατά συνέπεια δεν απολαμβάνουν απόλυτη εξουσία. Οι κυβερνήσεις που ορίζει η λαϊκή εντολή - μέσω των γενικών εκλογών - οφείλουν να κυβερνούν προς όφελος του λαού, μέσα στο πλαίσιο του συντάγματος, σεβόμενες τις ελευθερίες, τα δικαιώματα των πολιτών, τη διάκριση των εξουσιών κ.λ.π. και το πράττουν αυτό, αφού σε κάθε άλλη περίπτωση η πλειοψηφία του λαού αποφασίζει την απομάκρυνση τους. Οι θεσμοί αυτοί του δημοκρατικού ελέγχου, είναι και το σημείο που διαφοροποιεί αυτό που θα λέγαμε γενικά Δημοκρατία από αυτό που θα λέγαμε γενικά Τυραννία. Δημοκρατία μπορούμε να πούμε ότι είναι ένας τύπος πολιτεύματος που στηρίζεται στην πλειοψηφία και έχει κοινωνικούς θεσμούς ελέγχου της εξουσίας, όπως οι γενικές εκλογές, ενώ Τυραννία (ή Δικτατορία) είναι ένας τύπος πολιτεύματος που δεν παρέχει τα μέσα με τα οποία οι κυβερνώμενοι μπορούν να απομακρύνουν τους κυβερνώντες και έτσι οι πρώτοι μπορούν να απαλλαγούν από τους δεύτερους μόνο με επανάσταση (6). Ευνόητο είναι ότι η ευθύνη των πολιτών σε μια δημοκρατία είναι μεγάλη, αφού οφείλουν από τη μια να επαγρυπνούν και να ελέγχουν την εκάστοτε κυβέρνηση και από την άλλη να μην υπερβάλουν στον τρόπο με τον οποίο λειτουργούν στο πλαίσιο των ελευθεριών που παρέχει το πολίτευμα. Κάθε άλλη συμπεριφορά πληγώνει το πολίτευμα αυτό. Βεβαίως, για να ξεκαθαρίσουμε τα πράγματα, η δυτική δημοκρατία (ή φιλελεύθερη δημοκρατία) που απολαμβάνουμε, με τους δοκιμασμένους θεσμούς δημοκρατικού ελέγχου, που αποτελούν αναντίλεκτα αποτελεσματικούς θεσμούς κατά της ανεξέλεγκτης πολιτικής ισχύος, δε προεξοφλεί ότι η ασκούμενη πολιτική θα είναι καλύτερη από την πολιτική ενός σοφού και καλοπροαίρετου τυράννου, αλλά προεξοφλεί ότι σίγουρα θα είναι καλύτερη από την πολική ενός τυράννου που δεν είναι σοφός και καλοπροαίρετος. Σε ένα τέτοιο πολίτευμα, με θεσμούς ελέγχου της εξουσίας, δεν μπορεί να υπάρξει αντίφαση όπως αυτή στο παραπάνω παράδοξο, αφού ο κυβερνήτης κινείται σε συγκεκριμένο και προκαθορισμένο πλαίσιο και ο πολίτης έχει συγκεκριμένους τρόπους με τους οποίους μπορεί με δημοκρατικά μέσα να αντιταχθεί στο αποτέλεσμα μιας ψηφοφορίας, αν θεωρήσει ότι το αποτέλεσμα αυτής είναι ενάντια στη Δημοκρατία. Ο δημοκρατικός πολίτης δεν είναι εδώ υποχρεωμένος να δεχθεί το αποτέλεσμα μιας δημοκρατικής ψηφοφορίας ως μια άνευ όρων έκφραση δικαίου.

Στην περίπτωση του παραδόξου της δημοκρατίας που περιγράφηκε παραπάνω - στο οποίο είχε εισαχθεί μια θεωρία της κυριαρχίας της πλειοψηφίας - κατά τη περίπτωση που ο λαός επέλεγε, κατά πλειοψηφία, να κυβερνάται από ένα τύραννο, ο δημοκρατικός πολίτης που θα επέλεγε να αντιταχθεί σε αυτό, ανεξαρτήτως του μέσου που θα χρησιμοποιούσε, θα μπορούσε να κατηγορηθεί από κάποιους - και θα ήταν λογικό - ως μη δημοκρατικός αφού με αυτόν τον τρόπο θα παραβίαζε την αρχή της διακυβέρνησης της πλειοψηφίας. Θυμίζω ότι στο παράδειγμα του παραδόξου το μόνο ζητούμενο ήταν να άρχει ο κυβερνήτης που όριζε η πλειοψηφία χωρίς να θέτουμε ως στόχο την θέσπιση θεσμών κατά της ανεξέλεγκτης πολιτικής ισχύος του. Στη περίπτωση του νόμου-πλαισίου προφανέστατα δεν έχουμε να κάνουμε με νόμο που εγκαθιδρύει την τυραννία, αλλά ενδεχομένως τα κόμματα της Αριστεράς ή κάποιος άλλος να θεωρεί ότι κάποιες δημοκρατικές ελευθερίες περιστέλλονται ή κάποια δικαιώματα αφαιρούνται και υπό αυτή την έννοια υπάρχει σαφέστατη αντιστοιχία με το παράδειγμα του παραδόξου. Αν κάνουμε την υπόθεση εργασίας ότι κάτι τέτοιο είναι αλήθεια, τότε ένας πολίτης ή ένας πολιτικός φορέας που αντιστέκεται σε αυτό και ισχυρίζεται ότι ο νόμος δεν είναι δίκαιος είναι μη δημοκρατικός; Ο κ. Πάγκαλος απαντά ναι. Ο πληθωρικός πολιτικός με το συγκεκριμένο επιχείρημα φαίνεται να υιοθετεί την θεωρία της κυριαρχίας της πλειοψηφίας και έτσι επικαλούμενος την πλειοψηφία και την προσπάθεια ανατροπής του νόμου από μέρους της Αριστεράς, καταλήγει στο συμπέρασμα ότι τα κόμματα της Αριστεράς είναι μη δημοκρατικά, χωρίς να ενδιαφέρεται και να εξετάζει τα μέσα που χρησιμοποιούν. Και προφανώς αν δεχθούμε την αρχή της πλειοψηφίας, έτσι όπως παρουσιάζεται στο παράδοξο, τότε είναι πράγματι λογικό συμπέρασμα ότι ο αυτός που προσπαθεί να ανατρέψει τον νόμο, ανεξαρτήτως του πώς προσπαθεί να το κάνει αυτό, είναι μη δημοκρατικός, υπό την έννοια ότι δεν είναι συνεπής στην αρχή της διακυβέρνησης της πλειοψηφίας. Όμως, η φιλελεύθερη δημοκρατία που απολαμβάνουμε στην Ελλάδα - ως πραγματική Δημοκρατία που είναι - δεν έχει ως βάση της κάποια θεωρία της κυριαρχίας, αλλά γενικές εκλογές που συνοδεύονται και από αποτελεσματικούς δημοκρατικούς θεσμούς και παραδόσεις κατά της ανεξέλεγκτης πολιτικής ισχύος. Μια από αυτές είναι και οι διαδηλώσεις, με τις οποίες η Αριστερά ή και άλλοι προσπαθούν να καταργήσουν αυτόν τον νόμο-πλαίσιο, που πιστεύουν ότι είναι σε μια κατεύθυνση περιορισμού δημοκρατικών ελευθεριών και δικαιωμάτων (προσωπικά διαφωνώ με την εκτίμηση τους για την κατεύθυνση αυτού του νόμου). Βέβαια και από την άλλη μεριά, ο δημοκρατικός πολίτης, αν θέλει να παραμείνει δημοκρατικός, οφείλει να προσπαθεί να ανατρέψει ακόμα και ένα νόμο που θεωρεί ότι βλάπτει τη δημοκρατία, με μέσα δημοκρατικά (στο πολίτευμα μας υπάρχουν θεσμικά αναχώματα απέναντι σε αντιδημοκρατικούς νόμους αλλά και αρκετά περιθώρια για αντίδραση των ίδιων των πολιτών με χρήση δημοκρατικών μέσων). Ο πολίτης που είναι δημοκράτης οφείλει να σέβεται τη βούληση της πλειοψηφίας, μέχρι να αποδειχθεί ότι στέκουν τα επιχειρήματα εναντίον του νόμου που οδηγούν θεσμικά στη κατάργησή του ή μέχρι να καταφέρει ο ίδιος να πείσει την πλειοψηφία να πάρει μια απόφαση που θα καταργεί την προηγούμενη. Σε αντίθετη περίπτωση, αν ένας πολίτης στο πλαίσιο ενός δημοκρατικού πολιτεύματος επιλέγει να περιφρονεί όλες τις δημοκρατικές μεθόδους αντίδρασης και προκρίνει συνειδητά την μη εφαρμογή ενός νόμου από μέρος του ή προκρίνει μια προσπάθεια κατάργησής του νόμου μέσω της βίας, τότε νομίζω ότι δεν είναι δημοκρατικός.

Καταλήγοντας - σε αντίθεση με τον κ. Πάγκαλο - θεωρώ ότι οι πολίτες μπορούν να αμφισβητούν ένα νόμο που ψηφίστηκε από τη βουλή και να προσπαθούν ίσως και να τον ανατρέψουν, χωρίς να τίθεται εν αμφιβόλω η δημοκρατικότητα τους, υπό την προϋπόθεση όμως ότι αυτό γίνεται με μέσα δημοκρατικά. Η φιλελεύθερη δημοκρατία τους δίνει την δυνατότητα και τα δημοκρατικά μέσα για να το πράξουν αυτό. Όμως, προφανώς δεν ισχύει το ίδιο και γι’ αυτούς που επιλέγουν συνειδητά μη δημοκρατικά μέσα αντίδρασης. Έτσι και στην περίπτωση του νόμου-πλαισίου για την Παιδεία, όσοι εκ των «πολέμιων» του νόμου, αν υπήρξαν τέτοιοι, προέτρεπαν την πανεπιστημιακή κοινότητα να περιφρονήσει την πλειοψηφία και να μην εφαρμόσει τον νόμο ή προσπάθησαν με βιαιότητες να τρομοκρατήσουν την πλειοψηφία, απέδειξαν περίτρανα ότι έχουν στενότατη σχέση με τον ολοκληρωτισμό και τις θεωρίες της κυριαρχίας και μόνο κατ’ επίφαση με τη Δημοκρατία.

___________________________________________

(1) Socratic Method and Critical Philosophy, Leonard Nelson, Yale University Press.

(2)Πολιτεία, Πλάτων. Το παράδοξο της ελευθερίας, πολύ συνοπτικά, ισχυρίζεται ότι η ελευθερία, με την έννοια της απουσίας οποιουδήποτε κατασταλτικού ελέγχου, θα πρέπει να οδηγήσει σε τεράστιο καταναγκασμό, αφού καθιστά ελεύθερο τον αδίστακτο να υποδουλώσει τον εύπιστο.

(3) Η ανοικτή Κοινωνία και οι εχθροί της, Τόμος Ι, Karl Popper, Εκδόσεις Παπαζήση.

(4)Αρκετές φορές στη Πολιτική Φιλοσοφία τίθεται το ερώτημα : «Ποιος πρέπει να άρχει;» και μερικές από τις απαντήσεις που δίνονται είναι «Ο σοφότερος», «Αυτός που κατέχει τη τέχνη της διακυβέρνησης» , «Ο λαός», «Το προλεταριάτο» ή άλλη. Όμως, ποιος ορθολογικός άνθρωπος θα απέρριπτε το να κυβερνά ο σοφότερος ή ο κατέχων τη τέχνη της διακυβέρνησης; Ή εφόσον αποδέχεται τον ιστορικισμό του Marx και την «επιστημονική» πρόρρηση ότι ο καπιταλισμός θα οδηγήσει στην προλεταριοποίηση μέρους της αστικής τάξης και συνεπώς οι εργάτες είτε αποτελούν είτε θα αποτελέσουν πλειοψηφία και μάλιστα αυξανόμενη, ποιος θα αρνηθεί να κυβερνούν οι εργάτες ή το προλεταριάτο; Κανείς! Άρα, υπάρχουν πολλές λογικές απαντήσεις σε αυτή την ερώτηση, γεγονός που δε βοηθάει και πολύ στο πρόβλημα σχετικά με τη διακυβέρνηση. Αλλά, εκτός αυτού υπάρχει και ένα άλλο πιο μεγάλο πρόβλημα, πως θα βρούμε ποιος είναι ο σοφότερος ή ο ικανότερος ή η περιούσια κοινωνική τάξη; Δηλαδή, έστω ότι επιλέγουμε με κάποιον τρόπο ότι θέλουμε να κυβερνά π.χ. ο ικανότερος και έστω ότι διαλέγουμε αυτόν που θεωρούμε ικανότερο, αν αποδειχθεί ότι δεν ήταν ούτε καν ικανός, τότε τι γίνεται; Άρα το θέμα δεν είναι απλά ποιος θα κυβερνάει αλλά και πως θα προστατευτούμε από μια ούτως ή άλλως επισφαλή επιλογή που μπορεί να μην είναι καλή. Έτσι, σωστότερο είναι το ερώτημα «Πώς θα πρέπει να κυβερνά (ο κυβερνήτης) ή Ποιοι πρέπει να είναι οι θεσμοί ώστε ακόμα και ανίκανος ή κακοπροαίρετος να είναι ένας κυβερνήτης να μην μπορεί να προξενήσει μεγάλη ζημιά;». Όμως στο πλαίσιο μιας θεωρίας της κυριαρχίας όπου η πολιτική δύναμη είναι ανεξέλεγκτη, το δεύτερο ερώτημα δεν έχει νόημα και αναγκαστικά περιοριζόμαστε στο να μελετούμε το πρώτο.

(5) Για παράδειγμα, χωρίς βλάβη της γενικότητα, έστω πως επιλέγουμε τον σοφότατο για να κυβερνήσει απολαμβάνοντας απόλυτη πολιτική εξουσία. Ο σοφότατος με τη σοφία του μπορεί να αποφασίσει ότι δεν πρέπει να κυβερνά αυτός, αλλά ο πιο καλός άνθρωπος. Ο πιο καλός άνθρωπος με την καλοσύνη του μπορεί να αποφασίσει ότι δεν πρέπει να κυβερνά αυτός, αλλά η πλειοψηφία. Έτσι έχουμε την εξής αντίφαση: Ο σοφότατος από τη μια πλευρά αν εμπιστευτεί τη σοφία του πρέπει να απορρίψει την επιλογή της παράδοσης της εξουσίας στη πλειοψηφία, αφού η σοφία του υπέδειξε τον καλύτερο άνθρωπο για κυβερνήτη και από την άλλη πρέπει να αποδεχθεί την επιλογή της παράδοσης της εξουσίας στην πλειοψηφία, αφού ο καλύτερος άνθρωπος στον οποίο εκχώρησε την απόλυτη εξουσία, εξαιτίας της σοφίας του, έκανε αυτή την επιλογή. Αυτό, προφανώς αποτελεί αντίφαση!

(6) Η ανοικτή Κοινωνία και οι εχθροί της, Τόμος Ι, Karl Popper, Εκδόσεις Παπαζήση.

Δράση για την απελευθέρωση τριών κρατουμένων συνείδησης και την εμπέδωση του δικαιώματος της ελευθερίας της έκφρασης

Σε μερικές χώρες το να «μπαίνεις στο ίντερνετ» είναι επικίνδυνο. Υπάρχουν κυβερνήσεις που καταστέλλουν αφ' ενός όσους χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο για να μοιραστούν τις απόψεις τους, ενώ αφ' ετέρου αρνούνται στους πολίτες τους την πρόσβαση στον πλούτο των πληροφοριών του. Ρίχνουν στη φυλακή χρήστες του Διαδικτύου, κλείνουν internet cafe, αστυνομεύουν chat rooms, διαγράφουν blogs. Μπλοκάρουν ιστοσελίδες, απαγορεύουν τις διεθνείς ειδήσεις, ενώ οι μηχανές αναζήτησης φιλτράρουν και αποκρύπτουν τα αποτελέσματα που θεωρούνται ευαίσθητα. Υπάρχει κάτι που μπορούμε να κάνουμε εμείς; Η Διεθνής Αμνηστία ανέδειξε 3 περιπτώσεις κρατουμένων συνείδησης και μας υποδεικνύει ένα τρόπο άσκησης πίεσης για την απελευθέρωση αυτών των ανθρώπων. Ας κάνουμε κάτι για αυτούς τους ανθρώπους που στερούνται το δικαίωμα της ελεύθερης έκφρασης, που κατοχυρώνεται από το διεθνές δίκαιο. Ας κάνουμε κάτι για αυτούς, δηλώνοντας έτσι την δυσφορία μας για όλους όσους στερούνται αυτό το θεμελιώδες δικαίωμα.. Μπορούμε!!

Περίπτωση 1η: Shi Tao, Κίνα.

Ο Shi Tao είναι Κινέζος ποιητής και δημοσιογράφος. Αυτή τη στιγμή εκτίει ποινή φυλάκισης δέκα χρόνων στην Κίνα επειδή έστειλε ένα e-mail από τον λογαριασμό του στο Yahoo!.

Την άνοιξη του 2004 ο Shi Tao έλαβε στην εφημερίδα όπου εργάζονταν μια οδηγία από τo Κεντρικό Τμήμα Προπαγάνδας που αναφέρονταν στο πως οφείλουν οι δημοσιογράφοι να χειριστούν την 15η επέτειο της σφαγής στην πλατεία Τιεν-αν-Μεν, όταν τον Ιούνιο του 1989 οι κινέζικες αρχές σκότωσαν εκατοντάδες ανθρώπους που διαδήλωναν ειρηνικά στο Πεκίνο υπέρ της δημοκρατίας.

Σύμφωνα με την οδηγία, όλοι οι εργαζόμενοι στα ΜΜΕ όφειλαν να «κατευθύνουν σωστά την κοινή γνώμη», να «μην δημοσιεύουν ποτέ απόψεις που δεν είναι σύμφωνες με την επίσημη πολιτική» και να καταδίδουν στις αρχές τυχόν υποψίες που έχουν για συναδέλφους τους που επικοινωνούν με δημοκρατικά στοιχεία στο εξωτερικό.

Τις πληροφορίες αυτές προώθησε ο Shi Tao με email σε κινεζόφωνο site που εδρεύει στις ΗΠΑ. Κατηγορήθηκε ότι «παρείχε παρανόμως κρατικά μυστικά σε ξένους φορείς» και καταδικάστηκε σε 10 χρόνια φυλάκισης.

Σύμφωνα με όσα αναφέρονται στα πρακτικά της δίκης σχετικά με τα αποδεικτικά στοιχεία που οδήγησαν στην καταδίκη του Shi Tao, η αμερικανική εταιρεία παροχής υπηρεσιών διαδικτύου Yahoo έδωσε πληροφορίες για τον χρήστη του λογαριασμού.

Σήμερα ο Shi Tao κρατείται στη φυλακή Chishan και εξαναγκάζεται να δουλεύει υπό σκληρές συνθήκες. Η Διεθνής Αμνηστία έχει πληροφορηθεί και για μια σειρά από παρενοχλήσεις που έχει υποστεί η οικογένεια του από τις αρχές.

Τον Νοέμβριο του 2006, η Παγκόσμια Ένωση Εφημερίδων του απένειμε το βραβείο της «Χρυσής Πένας για την Ελευθερία», το οποίο φυσικά και δεν μπόρεσε να παραλάβει.

Ο Shi Tao είναι φυλακισμένος επειδή εξάσκησε ειρηνικά το δικαίωμά του στην ελεύθερη έκφραση, ένα δικαίωμα που κατοχυρώνεται από το διεθνές δίκαιο και το Σύνταγμα της Κίνας!

Στείλτε e-mail διαμαρτυρίας χρησιμοποιώντας τα στοιχεία και το υπόδειγμα που θα βρείτε στη σελίδα:

http://www.amnesty.org.gr/actnow/internet/china.htm

Περίπτωση 2η: Truong Quoc Huy, Βιετνάμ.

Ο Truong Quoc Huy συνελήφθη στις 18 Αυγούστου 2006 σε internet cafe στην πόλη Χο Τσι Μινχ, όπου μόλις είχε αρχίσει να συμμετέχει σε ένα chat room. Από εκείνη τη μέρα, η οικογένειά του δεν έλαβε ποτέ νέα του και ο τόπος κράτησης του παραμένει άγνωστος. Αν και ποτέ δεν έχουν δημοσιοποιηθεί κατηγορίες εναντίον του, φέρεται να κατηγορείται για «διενέργεια προπαγάνδας ενάντια στη Σοσιαλιστική Δημοκρατία του Βιετνάμ» σύμφωνα με το Άρθρο 88 του Ποινικού Κώδικα. Η ποινή που επιφέρει η συγκεκριμένη κατηγορία είναι 20ετής φυλάκιση.

Ο Truong Quoc Huy είχε συλληφθεί άλλη μία φορά τον Οκτώβριο του 2005 μαζί με τους δύο αδερφούς τους και μια φίλη του ενώ συμμετείχαν από το σπίτι τους σε ιστοσελίδα συζητήσεων σχετικά με θέματα δημοκρατίας και ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Πενήντα αστυνομικοί εισέβαλαν στο σπίτι του στις 3 π.μ., τους χτύπησαν και τους κλώτσησαν και μετέφεραν και τους τέσσερις στην φυλακή ασφαλείας Β34. Ο ένας αδερφός του αφέθηκε ελεύθερος, ενώ οι υπόλοιποι κρατήθηκαν για 9 μήνες σε απομόνωση χωρίς να τους επιτραπεί νομική εκπροσώπηση ή επισκέψεις από την οικογένειά τους.

Λίγο μετά την απελευθέρωση του, τον Αύγουστο του 2006, ο Truong Quoc Huy δήλωσε σε συνέντευξη πως θα συνεχίσει να ασκεί κριτική στην κυβέρνηση και πως υποστηρίζει το Bloc 8604, μια ηλεκτρονική έκκληση για την ειρηνική πολιτική αλλαγή και τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Βιετνάμ. Τα σχόλια του αυτά, φαίνεται πως προκάλεσαν τη δεύτερη σύλληψη του στις 18 Αυγούστου 2006 στο internet cafe στην πόλη Χο Τσι Μινχ.

Ο Truong Quoc Huy είναι 25 χρονών και η τύχη του παραμένει άγνωστη. Η Διεθνής Αμνηστία θεωρεί τον Truong Quoc Huy κρατούμενο συνείδησης που κρατείται μόνο επειδή εξάσκησε το δικαίωμα του στη ελευθερία της έκφρασης και της συνάθροισης.

Στο Βιετνάμ οι άνθρωποι μπορούν να φυλακιστούν εξαιτίας ενός απλού κλικ του ποντικιού του υπολογιστή. Οι αρχές έχουν δημιουργήσει ένα κλίμα φόβου, με πληροφοριοδότες στο διαδίκτυο να κρατάνε αρχείο των χρηστών. Αυτοί που υπερασπίζονται την ελευθερία του λόγου παρενοχλούνται δημόσια και διώκονται.

Οι άνθρωποι γίνονται θύματα παρενόχλησης, απομόνωσης και φυλάκισης επειδή εκφράζουν ειρηνικά τις πολιτικές τους απόψεις στο διαδίκτυο. Επίσης έχει αυξηθεί το φιλτράρισμα και το μπλοκάρισμα ιστοσελίδων. Οι έλεγχοι αυτοί θέλουν κυρίως να πλήξουν το αναπτυσσόμενο δίκτυο ακτιβιστών που χρησιμοποιούν το διαδίκτυο για συζητήσεις σχετικές με τη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα και οδηγεί στην ανάπτυξη ενός online δημοκρατικού κινήματος. Η ηλεκτρονική έκκληση Bloc 8604, την οποία υποστήριζε και ο Truong Quoc Huy, είναι από τις κυριότερες εκφάνσεις αυτού του κινήματος και την έχουν υπογράψει περισσότεροι από 2.000 Βιετναμέζοι από πολλά διαφορετικά πολιτικά, θρησκευτικά, κοινωνικά και γεωγραφικά υπόβαθρα.

Στείλτε e-mail διαμαρτυρίας χρησιμοποιώντας τα στοιχεία και το υπόδειγμα που θα βρείτε στη σελίδα:

http://www.amnesty.org.gr/actnow/internet/vietnam.htm

Περίπτωση 3η: Karim Amer, Αίγυπτος.

Ο Karim Amer καταδικάστηκε στις 22 Φεβρουαρίου 2007 σε 4 χρόνια φυλάκισης. Οι κατηγορίες εναντίον του συμπεριλαμβάνουν τη «διάδοση πληροφοριών που απειλούν τη δημόσια τάξη και τη φήμη της χώρας», την «υποκίνηση μίσους προς το Ισλάμ» και τη «δυσφήμηση του Προέδρου της Δημοκρατίας».

Ο Karim Amer τέθηκε υπό κράτηση για πρώτη φορά για 12 μέρες τον Οκτώβρη του 2005 λόγω της συγγραφικής του δραστηριότητας στο blog του (Karam903.blogspot.com) σε σχέση με το Ισλάμ και τις θρησκευτικές ταραχές που έλαβαν χώρα στην περιφέρεια Maharram Bek της Αλεξάνδρειας τον ίδιο μήνα. Παρόλο που απελευθερώθηκε χωρίς καμία κατηγορία, κρίθηκε ένοχος για βλασφημία κατά του Ισλάμ σύμφωνα με τον πειθαρχικό πίνακα του πανεπιστημίου al-Azhar, από όπου και αποβλήθηκε τον Μάρτιο του 2006.
Κλήθηκε εκ νέου να παρουσιαστεί ενώπιον του Δημόσιου Κατήγορου της περιφέρειας Maharram Bek στις 7 Νοεμβρίου 2006, μετά από αγωγή που άσκησε εναντίον του το πανεπιστήμιο al-Azhar. Ο Δημόσιος Κατήγορος διέταξε την κράτησή του αρχικά για τέσσερις ημέρες. Όμως παρέμεινε υπό κράτηση μέχρι και τη δίκη του. Κρατήθηκε και σε απομόνωση, ενώ οι επισκέψεις από τους συγγενείς του επιτράπηκαν μόνο την τελευταία εβδομάδα του Ιανουαρίου 2007.

Ο Karim Amer είναι ο πρώτος Αιγύπτιος blogger που δικάστηκε. Η Διεθνής Αμνηστία τον θεωρεί κρατούμενο συνείδησης που φυλακίστηκε μόνο επειδή εξέφρασε τις απόψεις του σχετικά με τις θρησκευτικές αρχές al-Azhar , το Ισλάμ και τον Πρόεδρο Μουμπάρακ και ζητά την άμεση και άνευ όρων απελευθέρωσή του.

Στην Αίγυπτο η σφαίρα των blogs διευρύνεται σαν χώρος ελεύθερης έκφρασης και οι bloggers έχουν αυξήσει τη δημοσίευση πληροφοριών για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από τις αιγυπτιακές αρχές, συμπεριλαμβανομένων ισχυρισμών για βασανιστήρια και αστυνομική βία εναντίον φιλειρηνικών διαδηλωτών.
Η δίκη του φαίνεται να παρουσιάζεται ως προειδοποίηση από τις αρχές προς άλλους bloggers που τολμούν να κάνουν κριτική στη κυβέρνηση ή να κάνουν χρήση των blog τους για να διαδώσουν πληροφορίες που θεωρούνται επιβλαβείς για την εικόνα της χώρας.
Η Διεθνής Αμνηστία έχει καλέσει τις αιγυπτιακές αρχές να αναθεωρήσουν ή να ανακαλέσουν όλη την ισχύουσα νομοθεσία που, σε παραβίαση των διεθνών προτύπων, ορίζει φυλακίσεις για την ειρηνική άσκηση του δικαιώματος στην ελευθερία της έκφρασης, της σκέψης, της συνείδησης και της θρησκείας.

Στείλτε e-mail διαμαρτυρίας χρησιμοποιώντας τα στοιχεία και το υπόδειγμα που θα βρείτε στη σελίδα:

http://www.freekareem.org/

Σημείωση: Τα στοιχεία που περιέχονται στο παραπάνω post προέρχονται από τη σελίδα της Διεθνούς Αμνηστίας.

Η γέννηση του Ιταλικού «τραγέλαφου»

Νομίζω ότι θα ήταν σκόπιμο να ξεκινήσω αυτό το post με μια σύντομη ιστορική αναδρομή που αφορά τη μετάλλαξη της Ιταλικής Αριστεράς από το PSI του Τολιάνι, μέχρι το DS του Πιέρο Φασίνο. Το Ιταλικό κομουνιστικό κόμμα (PSI) ιδρύθηκε το 1944 από τον Παλμίρο Τολιάτι και ήταν ένα κόμμα που διαδραμάτισε πολύ σημαντικό ρόλο στην πολιτική ζωή της Ιταλίας αλλά και της Ευρώπης γενικότερά. Σημείο σταθμό στην ιστορία του κόμματος αποτελεί το διεθνές συνέδριο των κομουνιστικών κομμάτων στη Μόσχα το 1969 στο οποίο ο Μπερλινγκουέρ - ο ηγέτης του PSI εκείνη την περίοδο - δεν δίστασε να διαφοροποιηθεί από την επίσημη σοβιετική γραμμή και να αρνηθεί να καταδικάσει το κινεζικό καθεστώς, καταγγέλλοντας ταυτόχρονα τη σοβιετική εισβολή στη Τσεχοσλοβακία. Αυτό ήταν ένα γεγονός που δημιούργησε ένα ρήγμα στις σχέσεις του κόμματος με την Σοβιετική ένωση και ήταν ίσως το πρώτο σημαντικό στάδιο της μετάλλαξης της Ιταλικής Αριστεράς. Το PSI στα χρόνια που ακολούθησαν αξίζει να σημειωθεί ότι ήταν το μεγαλύτερο κομμουνιστικό κόμμα στο «δυτικό κόσμο» και ότι το 1976 κατάφερε να συγκεντρώσει το 34.4% του εκλογικού σώματος! Το δεύτερο στάδιο ήταν πριν από 16 χρόνια, όταν η πτώση του τείχους στο Βερολίνο, οδήγησε στη διάσπαση του PSI και στη δημιουργία του PDS, δηλ. του Δημοκρατικού κόμματος της Αριστεράς. Το PDS δεν δίστασε να διαφοροποιηθεί σημαντικά από το κομουνιστικό παρελθόν του και είναι μάλιστα χαρακτηριστικό το ότι απάλειψε τον όρο κομουνιστικό από τον τίτλο του και το σφυροδρέπανο από το έμβλημά του. Το τελευταίο στάδιο αυτής της μετάλλαξης ήταν το 1998 που το PDS, αφού ενσωμάτωσε και ένα πλήθος άλλων μικρότερων αριστερών κομμάτων, μετονομάστηκε σε Δημοκράτες της Αριστεράς (DS).

Ο όρος μετάλλαξη δεν είναι καθόλου υπερβολικός αφού μέσα σε περίπου 50 χρόνια φτάσαμε από το PSI, το οποίο είχε ένα ξεκάθαρο Σοβιετικό προσανατολισμό, στους Δημοκράτες της Αριστεράς, οι οποίοι - μετά και τις τελευταίες εκλογές - με τη ψήφο τους στηρίζουν ένα κυβερνητικό συνασπισμό που προτάσσει τον κοινωνικό ή ριζοσπαστικό Φιλελευθερισμό και του οποίου ηγείται ο Ρομάνο Πρόντι, τέως υπουργός των Χριστιανοδημοκρατών! Είναι πράγματι εντυπωσιακό. Όμως τα στάδια αυτά της πολιτικής μετάλλαξης της Αριστεράς στην Ιταλία, δεν έχουν τελειώσει με τη δημιουργία των Δημοκρατών της Αριστεράς. Την περίοδο αυτή που όλος ο κόσμος ασχολείται με τις προεδρικές εκλογές στη Γαλλία, ένα καινούργιο κόμμα δημιουργείται στην Ιταλία, το Δημοκρατικό Κόμμα, από τη σύζευξη των Δημοκρατών της Αριστεράς του Φασίνο με το κόμμα της Μαργαρίτας, το οποίο είναι κόμμα Χριστιανοδημοκρατικό!! Αυτή η εξέλιξη έχει δημιουργήσει προβληματισμό σε κάποιους όπως ο Φ. Μούσι και ο Φ. Τζιορντάνο της Κομουνιστικής Επανίδρυσης, που μιλά για την επερχόμενη «παρακμή της Αριστεράς». Από την άλλη ο Πρόντι που βλέπει πλέον την κυβέρνηση του να έχει ισχυρότερη βάση στήριξης, δηλώνει ότι ονειρευόταν 12 χρόνια το συγκεκριμένο σχήμα.

Προσωπικά θεωρώ ότι αυτή η σύμπραξη των δύο κομμάτων που το ένα προέρχεται από τη διάσπαση του Κομουνιστικού κόμματος και το άλλο από τη διάσπαση του Χριστιανοδημοκρατικού κόμματος, έρχεται με τον πιο εντυπωσιακό τρόπο να υπογραμμίσει την κατάργηση των παραδοσιακών διαιρέσεων των κομμάτων, που έχει συντελεστεί τα τελευταία χρόνια. Οι πολίτες πλέον, στη συντριπτική τους πλειοψηφία, δε δείχνουν να επηρεάζονται και τόσο - κατά την επιλογή τους στις εκλογές - από το αν ένα κόμμα έχει πολιτική καταγωγή από την Αριστερά, το Κέντρο ή τη Δεξιά, αλλά υιοθετούν άλλα κριτήρια. Επίσης, φαίνεται και επί της ουσίας στις μέρες μας οι παραδοσιακές ταμπέλες του παρελθόντος να μην έχουν κάποιο πολύ συγκεκριμένο πολιτικό αντίκρισμα. Μερικά παραδείγματα, υπό τη μορφή ρητορικών ερωτήσεων, θα πείσουν και τον πλέον δύσπιστο. Υπάρχει κάποιος που θα ισχυριζόταν ότι ο Σοσιαλιστής πρόεδρος των Βρετανών Εργατικών, Τ. Μπλέρ, εφαρμόζει πολιτική περισσότερο κοινωνικά ευαίσθητη και λιγότερο εξαρτημένη ως προς τις Η.Π.Α. σε σχέση με τον «Δεξιό» γάλλο πρόεδρο, τον γκολικό Ζακ Σιράκ; Ή παρόλο που η Ε.Ε. είναι μια «Χριστιανοδημοκρατική ιδέα» υπάρχει κάποιος που θα έλεγε ότι το κόμμα των Βρετανών Συντηρητικών είναι περισσότερο φιλοευρωπαικό σε σχέση με τους Γερμανούς Σοσιαλδημοκράτες; Η απάντηση είναι σίγουρα όχι. Παράλληλα, προς την ίδια κατεύθυνση - της συνειδητοποίησης του γεγονότος πως οι παραδοσιακές πολιτικές ταμπέλες μπορούν κάποιες φορές να είναι παραπλανητικές - συντείνουν και τα διάφορα πολιτικά παράδοξα που διαπιστώνουμε στις μέρες μας, όπως π.χ. η υιοθέτηση σε οικονομικό επίπεδο του Κοινωνικού Φιλελευθερισμού από πρώην κομμουνιστικά κόμματα (βλ. Ιταλία) ή η υιοθέτηση του νεοφιλελευθερισμού από εργατικά κόμματα (βλ. Βρετανία). Άλλο παράδοξο αποτελεί επιπρόσθετα και η αποδυνάμωση του πανίσχυρου κοινωνικού κράτους της Γερμανίας, το οποίο είναι κυρίως Χριστιανοδημοκρατικό επίτευγμα, που συντελέστηκε από την κυβέρνηση του Σοσιαλδημοκράτη Σρέντερ. Έτσι, μετά και τα παραπάνω, φαίνεται ότι σε μια εποχή που οι πολιτικές ταμπέλες του χθες δε δείχνουν να προεξοφλούν τις πολιτικές του σήμερα είναι δυνατή ακόμα και η συγχώνευση ενός Αριστερού και ενός Χριστιανοδημοκρατικού κόμματος, κάτι που πριν από κάποια χρόνια θα παρομοιαζόταν σίγουρα με το μυθικό τερατώδες ζώο, τον τραγέλαφο!

Η είδηση και στοιχεία για την ιστορική αναδρομή αντλήθηκαν από την εφημερίδα «Η Καθημερινή» και άρθρο της Ρ.Σπαθή

Trioism: μια μαγική live jazz βραδιά

Την προηγούμενη εβδομάδα, συγκεκριμένα 26 και 27 Απριλίου, στο ζεστό και καλαίσθητο χώρο του Jazz Upstairs, στο BarGuryBar, είχε ένα Live από ένα πολύ καλό acoustic jazz πιάνο trio, το Trioism.

Λίγα λόγια για το trio:

Η ιστορία του Trioism έχει ξεκινήσει πριν αρκετά χρόνια στην Αθήνα, το 1999, με πηγή έμπνευσης τα τρίο των Bill Evans, Keith Jarrett, Paul Bley και αργότερα Brad Mehldau και σήμερα συνεχίζεται στην Ολλανδία, στο Άμστερνταμ. Το group, στη σημερινή του μορφή, αποτελείται από τρεις πολύ καλούς μουσικούς και συγκεκριμένα: τον πιανίστα Σπ. Μάνεση, τον κοντραμπασίστα Πέτρο Κλαμπάνη και τον Πορτογάλο ντράμερ Rui Ramos Pereira.

Η ατμόσφαιρα το βράδυ της Παρασκευής στην πλατεία Θεάτρου ήταν πολύ καλή, πριν ακόμα ξεκινήσει η συναυλία και εγώ ήμουν πολύ χαρούμενος που θα παρακολουθούσα ένα πολύ ενδιαφέρον live jazz και θα ξανάκουγα από κοντά, μετά από καιρό, τα solo του κοντραμπάσου του Πέτρου. Πριν από αυτή τη βραδιά, η μόνη επαφή μου με το Trioism ήταν μέσω κάποιων κομματιών που είχα κατεβάσει ο ίδιος από το χώρο του trio στο διαδίκτυο και μέσω αποσπασμάτων που μου είχε βάλει ο Πέτρος από την ηχογράφηση που είχαν κάνει για το cd που θα βγάλουν με τη Legend. Η εντύπωση λοιπόν που είχα αποκομίσει από όλα αυτά ήταν πολύ καλή και ο ήχος τους μου άρεσε αρκετά. Όμως, από κοντά δε ήταν απλά καλοί, ήταν κάτι παραπάνω από καλοί και δημιουργούσαν μια πολύ ιδιαίτερη ατμόσφαιρα στο χώρο της συναυλίας. Το πρόγραμμα της βραδιάς ήταν πολύ προσεγμένο και ισορροπημένο και περιείχε μερικές πολύ καλές original συνθέσεις του Σπύρου Μάνεση, ειδικά το pipistrello ήταν υπέροχο, γνωστά θέματα της Jazz και διασκευές από κομμάτια της Λένας Πλάτωνος, του Μάνου Χατζηδάκι και του Alexander Scriabin. Μεταξύ των μουσικών του trio υπήρχε πολύ καλή χημεία και συνδυάζονταν υποδειγματικά μεταξύ τους. Αξίζει να σημειώσω ότι πολλά χειροκροτήματα «έκλεψαν» τα solo του Πέτρου Κλαμπάνη, που ήταν αρκετά τεχνικά και πολύ ιδιαίτερα, αλλά και του Σπ. Μάνεση. Γενικά εκείνη η βραδιά ήταν πολύ ενδιαφέρουσα, ακόμα και για αυτούς που έχουν επιφανειακή σχέση με τη Jazz, πολύ ατμοσφαιρική και σου έδινε τη δυνατότητα να απολαύσεις μουσική και ήχους με τους οποίους πολύ δύσκολα έρχεσαι σε επαφή, αν δεν το επιδιώξεις. Όσοι ήταν εκεί πραγματικά είχαν μια πολύ δυνατή εμπειρία και το ζεστό χειροκρότημα του κοινού στο τέλος ήταν νομίζω αδιάψευστο τεκμήριο του γεγονότος αυτού. Οι υπόλοιποι (που δεν καταφέρατε να βρεθείτε τη Παρασκευή στο Guru) θα έχετε την ευκαιρία να τους «δείτε» στις 3 και 4 Μαΐου στο Παράφωνο Jazz and Blues club στην Ασκληπιού ή θα μείνετε με το παράπονο ότι τους χάσατε.. ή έτσι τουλάχιστον θα έλεγε ο Κωστάλας!

Από την βραδιά του live, στη φωτο αριστερά και από αριστερά προς τα δεξιά:Αλεξάνδρα Κλάδη, Μαρίνος Κολοκοτσάς (ο γραφίστας που έκανε την αφίσα πάνω-δεξιά) και εγώ.

Στή φώτο δεξιά :εγώ, Μαρίνος Κολοκοτσάς, Πέτρος Κλαμπάνης(ο κοντραμπασίστας του Trioism), Αλεξάνδρα Κλάδη

Ο "υπερτραφής" ανορθολογισμός και άλλες πτυχές του κ. Βενιζέλου

Κάθε φορά που δημοσιεύονται δημοσκοπήσεις, από το 2004 και μετά, ύστερα από το αρχικό μούδιασμα που προκαλούν τα αποθαρρυντικά για την αξιωματική αντιπολίτευση αποτελέσματα, αρχίζουν να ξεχύνονται στην πολιτική ατμόσφαιρα διάφοροι ψίθυροι που αφορούν τον κ. Γ. Παπανδρέου και τη διαφαινόμενη αδυναμία του, ως προέδρου του Πα.Σο.Κ. Και πάντα οι ψίθυροι αυτοί έχουν για επωδό ένα βαρύ πολιτικό όνομα, αυτό του κ. Βενιζέλου. Ο συγκεκριμένος πολιτικός, ο οποίος έχεις την αίσθηση ότι για χρόνια βρίσκεται αδιάλειπτα στα τηλεοπτικά παράθυρα, φαίνεται ως ο επικρατέστερος διάδοχος του κ. Παπανδρέου, όποτε και αν «ανοίξει» το θέμα της διαδοχής. Έτσι, νομίζω ότι θα ήταν σκόπιμο να φωτίσω ορισμένες πτυχές του συγκεκριμένου πολιτικού προσώπου, που ίσως δεν έχουν φωτιστεί αρκετά, φιλοδοξώντας να τροφοδοτήσω τον δημόσιο διάλογο και να συμβάλλω έτσι σε μια ακριβέστερη πολιτική αποτίμηση του κ. Ε. Βενιζέλου.

Θεωρώ ότι αν κάτι αποτελεί χαρακτηριστικό γνώρισμα του συγκεκριμένου πολιτικού, αυτό είναι ο ιδιαίτερος τρόπος με τον οποίο εκφράζεται. Επιλέγει πάντα, ανεξάρτητα από το αν η περίσταση το δικαιολογεί, μακροσκελείς και σύνθετες εκφράσεις, διανθισμένες με λεκτικά πυροτεχνήματα, που προσφέρονται για εύκολο εντυπωσιασμό. Δίνει την αίσθηση ότι περιφρονεί το κοινό που τον παρακολουθεί και νομίζοντας ότι μιλάει μόνος του, προσπαθεί να αυτοικανοποιηθεί, χρησιμοποιώντας διάφορες πλαδαρές και ηθελημένα δυσνόητες προτάσεις, χάνοντας συχνά το μέτρο. Δείχνει δε να ναρκισσεύεται τόσο πολύ με την βερμπαλιστική εκφορά του πολιτικού του λόγου που δεν δίνει την απαιτούμενη προσοχή στο πολιτικό του μήνυμα, που είτε είναι φτωχό σε πολιτική ουσία και σχεδόν τετριμμένο, είτε φλερτάρει επικίνδυνα με την αοριστία. Άλλες φορές, αδιαφορεί για το ποιες θέσεις εκφράζει και φτάνει σε σημείο να υπερασπίζεται ακόμα και καταδικασμένες πολιτικές ή έναν παρωχημένο και ανέξοδο λαϊκισμό, επειδή ίσως από υπερβολική αυταρέσκεια πιστεύει πως στο τέλος οπωσδήποτε θα είναι αυτός που θα κερδίσει τις εντυπώσεις. Ή και ακόμα χειρότερα υπάρχουν φορές που φτάνει στο σημείο να υποστηρίζει απόψεις που συγκρούονται με πολιτικές πράξεις του πολύ πρόσφατου παρελθόντος του, αναιρώντας τον ίδιο του τον εαυτό. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η περίπτωση του βασικού μετόχου: Ενώ ήταν αυτός που είχε συντάξει το άρθρο του συντάγματος και τον νόμο περί βασικού μετόχου, όταν η κυβέρνηση κινούμενη στην ίδια λογική προσπαθούσε να φέρει έναν νέο εκτελεστικό νόμο για να γίνει επιτέλους πράξη το πνεύμα του άρθρου του συντάγματος, ο Θεσσαλονικιός πολιτικός την κατακεραύνωνε με την επιχειρηματολογία του (που συμπτωματικά ταυτιζόταν με την επιχειρηματολογία των θιγομένων εργολάβων-εκδοτών) και έτσι ακύρωνε την προηγούμενη πολιτική του πράξη!

Τα παραπάνω σχόλια, αν και κατά την ταπεινή μου άποψη έχουν μια μεγάλη δόση αλήθειας, δεν αποτελούν τόσο μια σφαιρική παρουσίαση της πολιτικής προσωπικότητας του κ. Βενιζέλου, όσο μια προσπάθεια να αρθεί η επικοινωνιακή ασυλία που απολαμβάνει. Είναι ένας πολιτικός που νομίζω ότι φλερτάρει ανοικτά με την αοριστία, την υπερβολή, τον βερμπαλισμό, την αλαζονεία και το ναρκισσισμό, τον λαϊκισμό και πολλές φορές - όπως στο παραπάνω παράδειγμα - και με την αντιφατικότητα!

Ας επιστρέψω όμως, μετά την παραπάνω διευκρινιστική παράγραφο στο θέμα του βασικού μετόχου και στη στάση που κράτησε ο πρώην υπουργός σε αυτό, προκειμένου να κλείσω και το post με αυτό. Έχω την αίσθηση λοιπόν, ότι ο μόνος τρόπος για να εξηγήσεις μια τόσο αντιφατική στάση, όπως αυτή του κ. Βενιζέλου στο συγκεκριμένο θέμα, όταν αυτή η στάση προέρχεται από κάποιον ψυχικά υγιή και νοήμονα άνθρωπο είναι να δεχτείς ότι το υποκείμενο αυτής της στάσης πιστεύει τόσο στην ρητορική του δεινότητα, που θεωρεί ότι μπορεί να μας πείσει ότι κάτι είναι μαύρο τη μια στιγμή και άσπρο την άλλη ή ίσως και τα δύο ταυτόχρονα την ίδια στιγμή! Και τις περισσότερες φορές ένας άνθρωπος που σκέφτεται έτσι ίσως και να πείθεται τελικά από τη «λάμψη» των δικών του επιχειρημάτων και τον ναρκισσισμό του και να πιστεύει ότι κάτι είναι πράγματι άσπρο, όταν ο ίδιος υποστηρίζει ότι είναι άσπρο και μαύρο, όταν αυτός υποστηρίζει το αντίθετο. Βέβαια, μια τέτοια πεποίθηση, εκτός του ότι συνοδοιπορεί με τον ανορθολογισμό, οδηγεί αναπόφευκτα στον αμοραλισμό.

Μια μάλλον κριτική αλλά φιλελεύθερη ματιά στη διακήρυξη της Φιλελεύθερης Συμμαχίας

Στις 23 Φεβρουαρίου, μια ομάδα από υπογραφές κατατέθηκαν στον Άρειο Πάγο, ώστε - σύμφωνα με την Ελληνική νομοθεσία - να πραγματοποιηθεί και το τελευταίο βήμα της ίδρυσης ενός νέου πολιτικού κόμματος. Η πρώτη σκέψη που περνάει από το μυαλό κάποιου που μαθαίνει για αυτό - δεδομένου ότι την ίδρυση δεν κάλυψαν οι σχεδόν αποκλειστικοί φορείς ενημέρωσης και επηρεασμού της σύγχρονης Ελληνικής τηλεοπτικής δημοκρατίας, δηλαδή τα δελτία των 8 - είναι ότι προφανώς πρόκειται για μια προσπάθεια που στερείται σοβαρότητας. Όμως, αντίθετα με αυτή την αίσθηση, στην επίσημη εκδήλωση που προηγήθηκε την προηγούμενη μέρα, αξίζει να σημειωθεί ότι παραβρέθηκαν και χαιρέτησαν ο αντιπρόεδρος του ELDR κ. Eenhoorn, ο ανεξάρτητος βουλευτής κ. Μάνος, ενώ διαβάστηκαν και χαιρετισμοί εκ μέρους του επίσης ανεξάρτητου βουλευτή κ. Ανδριανόπουλου και του κ. Μπουτάρη. Και το όνομα του νέου αυτού κόμματος, Φιλελεύθερη Συμμαχία!

Πρόκειται για μια προσπάθεια που φαίνεται ειλικρινής, αυθόρμητη, είναι περιστοιχισμένη από νέους ανθρώπους και μέχρι στιγμής δε προκύπτουν ενδείξεις προσωπικών στρατηγικών ή κάποιας προσωπικής ιδιοτέλειας από πλευράς των διάσημων πολιτικών προσώπων που συνοδοιπορούν με το νέο κόμμα. Αξίζει να σημειωθεί σχετικά με αυτό, ότι ο κ. Μάνος και ο κ. Ανδριανόπουλος χαιρετίζουν την προσπάθεια, αλλά δεν φαίνεται να την ελέγχουν ή να διεκδικούν να διαδραματίσουν αρχηγικό ρόλο σε αυτήν. Είναι ενδιαφέρον επίσης και το γεγονός ότι την ίδρυση του κόμματος χαιρέτησε και ο κ. Μπουτάρης - που ανήκει στο χώρο του Πα.Σο.Κ. και άφησε σε πολλούς από εμάς θετική εντύπωση για τον τρόπο με τον οποίο πολιτεύθηκε στις προηγούμενες Δημοτικές Εκλογές στην Θεσσαλονίκη - καθώς και μέσω του αντιπροέδρου του το Ευρωπαϊκό Φιλελεύθερο Κόμμα (ΕLDR). Γενικά, νομίζω ότι δε μπορεί παρά να ηχεί θετικά στα αυτιά των περισσοτέρων, η προσπάθεια μιας ομάδας νέων ανθρώπων, οι οποίοι στο πλαίσιο της πλουραλιστικής δημοκρατίας αποφασίζουν να εκφραστούν μέσα από την ίδρυση ενός νέου κόμματος. Πέραν όμως όλων αυτών, προσωπικά αντιμετωπίζω ως ιδιαιτέρως ενθαρρυντικό το γεγονός ότι οι συνιδρυτές της συμμαχίας επικαλούνται τον πολιτικό και οικονομικό φιλελευθερισμό, καταδικάζουν την λογική των αρχηγικών κομμάτων και τον αντιφιλελεύθερο δημοκρατικό συγκεντρωτισμό, αναφέρονται στη Γαλλική Επανάσταση, τον Διαφωτισμό, τον Αδ. Κοραή, το Ρήγα Φεραίο και δηλώνουν κατηγορηματικά ότι στηρίζουν τον εκσυγχρονισμό και τις μεταρρυθμίσεις που έχει ανάγκη η Ελληνική κοινωνία. Το ερώτημα λοιπόν που τίθεται σε αυτό το σημείο, μετά και τα προηγούμενα, είναι αν πράγματι είναι τόσο ελκυστικό όσο φαίνεται το πολιτικό μήνυμα αυτού του νέου φορέα, που προέκυψε από την αυτό-οργάνωση κάποιων νέων ανθρώπων, ή αν η ιδρυτική του διακήρυξη κρύβει αμφισβητούμενα ή ακόμα και αρνητικά σημεία.

Από το κείμενο της ιδρυτικής του διακήρυξης που βρίσκεται στο internet μπορεί κάποιος προσεκτικός αναγνώστης να παρατηρήσει τα εξής:

· Για την Οικονομία - Κρατική ιδιοκτησία η ιδρυτική διακήρυξη της Φι.Σ. γράφει ότι επαγγέλλεται την «απόσυρση του κράτους από κάθε είδους επιχειρηματική δραστηριότητα», υποστηρίζει την «δραστική μείωση της φορολογίας» και τονίζει ότι «η λειτουργία του ελεύθερου ανταγωνισμού δίχως νοθεύσεις, λόγω συναλλαγών κάτω από το τραπέζι ή με πρόσχημα την εμφάνιση κοινωνικών δυσλειτουργιών και εντάσεων, αποτελεί το οξυγόνο της γρήγορης οικονομικής ανάπτυξης. Στόχος του ανταγωνισμού είναι η προστασία του καταναλωτή κι όχι των ανταγωνιστών».

Η αλήθεια είναι ότι όλα τα προηγούμενα χρόνια το κράτος έχει φανεί αναποτελεσματικό, όταν εμπλέκεται σε επιχειρηματικές δραστηριότητες, ενώ συχνά γινόμαστε παρατηρητές παρατυπιών σχετικά με τον τρόπο πρόσληψης εργαζομένων σε διάφορες επιχειρήσεις που ελέγχει το δημόσιο ή και περιπτώσεων κακοδιαχείρισης। Οπότε, μια πολιτική που επιτάσσει λιγότερο κράτος μοιάζει λογική, αλλά τι μπορεί να σημαίνει η φράση απόσυρση από κάθε επιχειρηματική δραστηριότητα; Το κράτος πρέπει να περιορίσει την μεγάλη του έκταση αν θέλει να γίνει λιγότερο σπάταλο και περισσότερο αποτελεσματικό, αλλά αυτό πρέπει να γίνει επιλεκτικά έτσι ώστε η πολιτεία να μπορεί σε κάποιους τομείς να παρεμβαίνει και να ασκεί κοινωνική πολιτική. Για παράδειγμα, μια ενδεχόμενη ιδιωτικοποίηση της Αγροτικής Τράπεζας είναι προφανές ότι θα περιόριζε δραματικά τις δυνατότητες της πολιτείας αναφορικά με τη στήριξη των αγροτών, που είναι μια ευαίσθητη κοινωνική ομάδα που φθίνει.

Παράλληλα, μπορεί να είναι αλήθεια ότι ο ανταγωνισμός λειτουργεί σε βάθος χρόνου προς όφελος του καταναλωτή και της ανάπτυξης, αλλά με την προϋπόθεση πως είναι υγιής ανταγωνισμός. Η Φι.Σ., στην Ελλάδα των σχεδόν ασύδοτων μονοπωλίων και ολιγοπωλίων και των εναρμονισμένων πρακτικών για τη χειραγώγηση των τιμών, φαίνεται να προτείνει - δεν είναι πολύ σαφές, αλλά νομίζω ότι το ερμηνεύω σωστά - την λειτουργία του ελεύθερου ανταγωνισμού, χωρίς την όποια κρατική παρέμβαση που τον νοθεύει. Όμως, πως μπορεί κάποιος που φιλοδοξεί να δημιουργήσει μια επιχείρηση να ανταγωνιστεί τα πανίσχυρα ολιγοπώλια ή πώς να αντιδράσουν οι καταναλωτές στη χειραγώγηση των τιμών από αυτά; Εδώ, υπεισέρχεται ο ρόλος του κράτους που οφείλει να καταπολεμήσει δραστικά τα μονοπώλια και ολιγοπώλια και να επιβάλει τον υγιή ανταγωνισμό. Αν η όποια κυβέρνηση κρυφτεί πίσω από τη λογική της μη παρέμβασης σε αυτή την περίπτωση που ο στόχος είναι η αποκατάσταση του υγιούς ανταγωνισμού, τότε είναι ξεκάθαρο ότι λειτουργεί υπέρ των μονοπωλίων και των ολιγοπωλίων. Για να είμαι βέβαια απολύτως ακριβής, σε κάποιο άλλο σημείο - προς το τέλος της διακήρυξης του κόμματος - αναφέρεται πως «αναγνωρίζουμε το δικαίωμα του κράτους να επεμβαίνει σε ακραίες περιπτώσεις νόθευσης του ανταγωνισμού», αλλά νομίζω ότι μια τόσο γενική τοποθέτηση, σε συνδυασμό με τη χρήση του επιθέτου ακραίος, φαίνεται να είναι το προκάλυμμα της πολιτικής της μη παρέμβασης.

Ταυτόχρονα, τίθεται και το παρακάτω ερώτημα. Για παράδειγμα, πως μπορεί η πολιτεία - αποστρεφόμενη τη νόθευση του ανταγωνισμού και την κρατική παρέμβαση - να αφήνει στη μοίρα τους πλήθος εργαζομένων που εργάζονταν σε κλάδους με ιδιαιτερότητες, όπως η κλωστοϋφαντουργία, όταν λίγο πριν τη σύνταξη απολύονται, επειδή η ελεύθερη διακίνηση κεφαλαίων επέτρεψε στον εργοδότη τους να αναζητήσει κάπου αλλού πιο φθηνό εργατικό δυναμικό; Και προς αποφυγήν παρεξήγησης, δεν είμαι εναντίον της ελεύθερης διακίνησης κεφαλαίων, αλλά είμαι ξεκάθαρα εναντίον μιας πολιτικής που από τη μια υποστηρίζει την ελεύθερη διακίνηση των κεφαλαίων και από την άλλη απαγορεύει στο κράτος να παίξει το ρυθμιστικό του ρόλο σε ειδικές περιπτώσεις, αντιπροτείνοντας ίσως την αυτορύθμιση της αγοράς! Βεβαίως, δεν αποτελεί λύση κάθε επιχείρηση που αντιμετωπίζει προβλήματα ή απειλεί να εγκαταλείψει τη χώρα να ενισχύεται από το κράτος, με το επιχείρημα ότι οι εργαζόμενοι θα μείνουν στο δρόμο, αλλά σε περιπτώσεις απολυμένων που δούλευαν σε βιομηχανικούς κλάδους στους οποίους υπάρχουν πλέον λιγοστές ή και καθόλου θέσεις εργασίας και παράλληλα είναι αρκετά μεγάλοι για να αλλάξουν αντικείμενο απασχόλησης, πρέπει η πολιτεία να παρεμβαίνει δραστικά (π.χ. με τη χρήση πρόωρων συνταξιοδοτήσεων). Σε μια τέτοια πολιτική είναι αστείο κάποιος να αντιταχθεί με το επιχείρημα ότι έτσι ενισχύονται συγκεκριμένες επιχειρήσεις εις βάρος άλλων και νοθεύεται ο ανταγωνισμός. Και κάτι τέτοιο είναι αστείο επειδή έτσι δείχνει ότι αδυνατεί να καταλάβει το αδιέξοδο στο οποίο βρίσκονται οι συγκεκριμένοι άνθρωποι. Αλλά και για ένα ακόμη λόγο, επειδή νομίζω ότι μια πολιτική που υπηρετεί τυφλά συνταγές και πολιτικά δόγματα δεν μπορεί να είναι μια πετυχημένη πολιτική.

Κάπου αλλού επιτίθεται στα κυρίαρχα πολιτικά κόμματα και τα κατηγορεί ότι αποπνέουν μια «οσμή λατρείας προς τον κρατικό παρεμβατισμό και την κατάπνιξη της ελεύθερης και δημιουργικής ατομικής δράσης», ενώ αναφερόμενη σε κάποιες παρασιτικές ομάδες των νέων προνομιούχων γράφει ότι «είναι ενδεικτικό της εκτεταμένης ιδεολογικής παραπλάνησης που έχουν επιτύχει οι παρασιτικές αυτές ομάδες το γεγονός ότι θεωρούν δημιούργημά τους και υπερασπίζονται το μεταπολιτευτικό «κοινωνικό μοντέλο» όταν στη σημερινή Ελλάδα ο δείκτης ανισότητας είναι ο υψηλότερος στην Ευρωπαϊκή Ένωση των 15 και το πλουσιότερο 10% διαθέτει 7 φορές υψηλότερο εισόδημα από το φτωχότερο 10% των Ελλήνων».

Εδώ, με τρόπο που κάνει πιστεύω σαφή την απέχθεια των συνταχτών της διακήρυξης για την όποια κρατική παρέμβαση - πως αλλιώς θα εξηγούταν η κατηγορία περί λατρείας της κρατικής παρέμβασης από τα κυρίαρχα κόμματα; - κατηγορεί το μεταπολιτευτικό κοινωνικό μοντέλο για τις υπάρχουσες κοινωνικές ανισότητες και κατά τη γνώμη μου εμμέσως υπαινίσσεται τη μείωση των αναποτελεσματικών κοινωνικών δαπανών. Είναι προφανές ότι στην Ελλάδα υπάρχουν κοινωνικές ανισότητες και αρκετοί άνθρωποι ζουν κάτω από τα όρια της φτώχιας, αλλά το πρόβλημα δεν είναι σίγουρα το κοινωνικό κράτος. Το πρόβλημα στη χώρα μας θεωρώ ότι είναι το γεγονός ότι το κοινωνικό κράτος είναι αναποτελεσματικό και οι κοινωνικές δαπάνες ενώ είναι στο επίπεδο του Ευρωπαϊκού μέσου όρου, δεν καταφέρνουν να παράγουν αποτελέσματα αντίστοιχα άλλων Ευρωπαϊκών κρατών που ξοδεύουν τα ίδια με μας. Αυτό οφείλεται σε παθογένειες του Ελληνικού κράτους και δεν ενοχοποιεί το κοινωνικό μοντέλο γενικά, που μπορεί να υπηρετεί ταυτόχρονα τον φιλελευθερισμό, την ανάπτυξη και την κοινωνική αλληλεγγύη (βλ. το παράδειγμα τής κοινωνικής οικονομίας της αγοράς της Γερμανικής Χριστιανοδημοκρατίας που υπηρετεί με συνέπεια και τα τρία παραπάνω στοιχεία και αποτελεί το θεμέλιο λίθο της - μετά τον πόλεμο - οικονομικής ανάπτυξης της Δυτικής Γερμανίας και του Γερμανικού κοινωνικού κράτους). Και για να μην γενικολογούμε, αυτές οι παθογένειες του Ελληνικού κράτους, κατά τη ταπεινή μου γνώμη, έχουν να κάνουν κυρίως με την πολιτική ενός μεγάλου κόμματος εξουσίας, που επικαλούμενο κρατικιστικά και κολεκτιβιστικά ιδεολογήματα και παραδομένο σε έναν άνευ προηγουμένου λαϊκισμό και αμοραλισμό, κατέστησε το δημόσιο τομέα διογκωμένο και διεφθαρμένο και κατασπατάλησε τεράστια ποσά από το δημόσιο χρήμα για να θρέψει την κομματική του νομενκλατούρα και μια νέα τάξη επιχειρηματιών που το κύριο χαρακτηριστικό τους ήταν ότι ήταν κομματικοί και κρατικοδίαιτοι. Έτσι, από τη μια δημιουργήθηκε ένα τεράστιο δημόσιο χρέος που ανάγκασε όλες τις κυβερνήσεις που επακολούθησαν να σπαταλούν τεράστια ποσά μόνο και μόνο για τη πληρωμή των τόκων του δημοσίου χρέους και από την άλλη, εξαιτίας της ανεύθυνης πολιτικής των ασύδοτων κομματικών διορισμών, το κράτος διογκώθηκε και έγινε διεφθαρμένο και αναποτελεσματικό, με συνέπεια τα όποια χρήματα δίνονται από εκεί και πέρα για την άσκηση κοινωνικής πολιτικής - και αυτά δεν είναι αμελητέα - να μην παράγουν τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Συνεπώς, το θέμα δεν είναι να μειώσουμε τις αναποτελεσματικές κοινωνικές δαπάνες, αλλά να διορθώσουμε διάφορα δομικά προβλήματα, που θα καταστήσουν αποτελεσματικότερες τις κοινωνικές δαπάνες και θα οδηγήσουν σε άντληση πόρων για την ενίσχυση τους.

Η Φι.Σ. φαίνεται, από όσα εμπεριέχονται στις θέσεις της, να κλίνει προς μια ακραία τάση του οικονομικού φιλελευθερισμού, τον νεοφιλελευθερισμό, που ξορκίζει την κρατική παρέμβαση, αποθεώνει την λεγόμενη αυτορύθμιση της αγοράς και προωθεί μια ασύδοτη Οικονομία. Η εφαρμογή όμως μιας τέτοιας οικονομικής πολιτικής, όπως δείχνει και το χαρακτηριστικό παράδειγμα της Αγγλίας, δημιουργεί αρκετά κοινωνικά προβλήματα και σε βάθος χρόνου οξύνει τις κοινωνικές αντιθέσεις.

Εν συνεχεία, η Συμμαχία ζητάει «δωρεάν διανομή σε όλους τους πολίτες, σε ίσης οικονομικής αξίας μερίδια, όλης της μη χρησιμοποιούμενης ακίνητης περιουσίας του Δημοσίου και όλων των μετοχών των δημοσίων επιχειρήσεων. Για την αποτελεσματική προστασία των δασών, στη διανομή αυτή θα πρέπει να συμπεριλαμβάνονται, υπό προϋποθέσεις, και οι δημόσιες δασικές εκτάσεις, εκτός ειδικών εξαιρέσεων»!

Ένα προφανές όμως ερώτημα που προκύπτει, χωρίς να απαντάται, είναι πώς θα ασκείται η διοίκηση των επιχειρήσεων αυτών, αν γίνει πράξη η διανομή των μετοχών τους σε όλους τους πολίτες; Θα συγκαλείται γενική συνέλευση των μετόχων π.χ. της Ε.Υ.Δ.Α.Π. και θα προσέρχονται 10.000.000 Έλληνες να ψηφίσουν για το Δ.Σ.; Πως θα ορίζεται ο διευθύνων σύμβουλος; Και εν πάση περιπτώσει, αυτή η πρόταση θα συμβάλει τελικά στην καλύτερη και πιο αποτελεσματική λειτουργία των δημοσίων επιχειρήσεων; Ακόμα, σχετικά με την παράδοση στους πολίτες όλης της μη χρησιμοποιούμενης ακίνητης δημόσιας περιουσίας, νομίζω ότι το ζητούμενο πρέπει να είναι η αξιοποίηση της με τρόπο που όσο το δυνατό περισσότεροι πολίτες να επωφελούνται και όχι η κατάτμηση της σε μικρότερα μερίδια που ίσως είναι πολύ πιο δύσκολο να αξιοποιηθούν. Μια τέτοια κίνηση το πιθανότερο είναι να οδηγήσει στη συγκέντρωση όλης αυτής της περιουσίας του δημοσίου σε κάποιους λίγους ιδιώτες που μπορεί να προσπαθήσουν να την εκμεταλλευτούν υπέρμετρα οικονομικά, κάτι που μάλλον θα επιδράσει αρνητικά στη ποιότητα ζωής που απολαμβάνουν οι πολλοί. Λίγο παρακάτω όμως, έχω την αίσθηση ότι το διαφαινόμενο φλερτ με τον αναρχοφιλελευθερισμό αρχίζει να γίνεται επικίνδυνο, όταν προτείνει και την παράδοση των δασικών εκτάσεων στους ιδιώτες! Και το πιο περίεργο είναι ότι αυτό συνοδεύεται με το επιχείρημα ότι έτσι θα προστατευθούν τα δάση!! Αξίζει να σημειωθεί ότι ακόμα και σήμερα, που οι δασικές εκτάσεις ανήκουν σε όλους, υπάρχει ένα αυστηρό πλαίσιο και γίνονται τόσες προσπάθειες για την προστασία τους, και παρόλα αυτά δεν έχουν εξαλειφθεί πλήρως περιπτώσεις καταπάτησης και οικοπεδοποίησης δασικών εκτάσεων. Σκεφτείτε ποιο θα είναι το αποτέλεσμα αν το δάσος γίνει ιδιοκτησία κάποιων εμπρηστών ή κάποιων που στερούνται στοιχειώδους οικολογικής ευαισθησίας ή κάποιων ασυνείδητων εργολάβων. Και το θέμα είναι - σε μια τέτοια περίπτωση - με ποιο τρόπο μπορεί να προστατευθεί όλη η υπόλοιπη κοινωνία, έναντι όλων αυτών;

· Για την Γραφειοκρατία προτείνεται η «κατάργηση των διαδικασιών αδειοδότησης για σύσταση νέων επιχειρήσεων. Τεκμήριο εκπλήρωσης των προϋποθέσεων της νομοθεσίας από τον νέο επιχειρηματία με πιστοποίηση της υλοποίησής τους μέσω δειγματοληπτικών ελέγχων».

Νομίζω ότι αυτή η πρόταση είναι γεγονός ότι απλοποιεί τα πράγματα σχετικά με την δημιουργία νέων επιχειρήσεων, αλλά προσωπικά έχω ενδοιασμούς κατά πόσο μπορεί ο έλεγχος για την εφαρμογή των νόμων να επαφίεται σε δειγματοληψίες.

· Για τα ατομικά δικαιώματα το νεοσύστατο κόμμα γράφει στο κείμενο που συνοδεύει την ίδρυση του πως πρέπει να τολμήσει η πολιτεία να προβεί στα εξής: «χωρισμό κράτους - εκκλησίας, αποποινικοποίηση της χρήσης των τοξικοεξαρτητικών ουσιών, αναγνώριση όλων των δικαιωμάτων στα ζευγάρια του ίδιου φύλου, απλοποίηση διαδικασιών για τη καύση των νεκρών και σεβασμός του φυλετικού, θρησκευτικού και εθνικού αυτοπροσδιορισμού κάθε έλληνα πολίτη».

Πριν περάσω στον σχολιασμό των προτεινομένων που παρατίθενται παραπάνω, νομίζω ότι οφείλω να αναγνωρίσω ότι οι προτάσεις της Φιλελεύθερης Συμμαχίας ανοίγουν ενδιαφέροντα θέματα και είναι εξαιρετικά τολμηρές και ρηξικέλευθες για τα δεδομένα της Ελληνικής κοινωνίας.

Ας περάσουμε όμως και σε ένα εκτενέστερο σχολιασμό των επιμέρους στοιχείων της πρότασης:

Καταρχάς, θεωρώ ότι οφείλουμε αδιαμφισβήτητα να επανεξετάσουμε τις σχέσεις κράτους-εκκλησίας και να προχωρήσουμε σε τολμηρές αλλαγές. Όμως, είναι νομίζω χρησιμότερο όταν τοποθετούνται τα κόμματα να αποσαφηνίζουν τι ακριβώς εννοούν με τον όρο χωρισμός κράτους και εκκλησίας. Προσωπικά, νομίζω ότι οι όποιες αλλαγές στις σχέσεις του κράτους και της εκκλησίας πρέπει να εστιαστούν σε θέματα ουσίας όπως για παράδειγμα η εκκλησιαστική δικαιοσύνη, η απλοποίηση των διαδικασιών για τη καύση των νεκρών, η κατάργηση του νόμου περί προσηλυτισμού, η εκκλησιαστική περιουσία κ.λ.π. και λιγότερο σε θέματα συμβολισμών. Για παράδειγμα, ένα ενδεικτικό θέμα που θεωρώ ότι στερείται ουσίας και κινείται από αντιεκκλησιαστικά ελατήρια και εμπάθεια είναι αυτό περί κατάργησης των νομικών αποτελεσμάτων που παράγει ο θρησκευτικός γάμος. Σήμερα είναι ελεύθερος ο καθένας να επιλέγει αν θα παντρευτεί με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο και έτσι δεν καταλαβαίνω γιατί κάποιοι θέλουν να επιβάλουν και τον πολιτικό γάμο σε όσους επιλέγουν τον θρησκευτικό, εμπλέκοντάς τους σε περιττές διαδικασίες. Ή άλλο συμβολικό θέμα που εγείρεται από έναν πλήρη διαχωρισμό είναι το ότι - για παράδειγμα - η εικόνα της Παναγιάς της Τήνου δε θα μπορεί να μεταφέρεται πλέον με τις συνήθεις τιμές και από κάποιο πλοίο του Πολεμικού Ναυτικού, αλλά ίσως με κάποιο πλοίο της γραμμής ανάμεσα σε βαλίτσες και αποσκευές. Τέτοια παραδείγματα, που αφορούν τις σχέσεις κράτους και εκκλησίας σήμερα, δεν έχουν να αφαιρέσουν κάτι από το επίπεδο του πολιτικού φιλελευθερισμού που θέλουμε να απολαμβάνουμε και τυγχάνουν της συντριπτικής αποδοχής της πλειοψηφίας του λαού, θεωρώ ότι δεν πρέπει να αλλάξουν. Εξάλλου, η διατήρηση τους έχει και έναν συμβολικό χαρακτήρα στην χώρα μας, αφού μέσω όλων αυτών αναγνωρίζουμε την συνεισφορά της εκκλησίας στη - μεταξύ άλλων - διατήρηση της ιδιοπροσωπίας μας στα χρόνια της Τουρκοκρατίας, στο νεοελληνικό Διαφωτισμό, στην επανάσταση του 1821, αλλά και το διαχρονικό κοινωνικό της έργο.

Επίσης, όσον αφορά το θέμα της αποποινικοποίησης της χρήσης των τοξικοεξαρτητικών ουσιών, νομίζω ότι έτσι όπως είναι σήμερα τα πράγματα θα ήταν λάθος. Γενικά, πιστεύω ότι κάθε ενήλικος πρέπει να είναι πνευματικά ώριμος να παίρνει ο ίδιος τις αποφάσεις που αφορούν τη ζωή του, ελεύθερος από πατερναλιστικές συλλογικές παρεμβάσεις (η κοινωνία θέτει αναπόφευκτα κάποιους περιορισμούς, αλλά πρέπει να είναι στοιχειώδεις ώστε να μεγιστοποιείται, στο μέτρο του δυνατού, η ατομική ελευθερία κάθε μέλους της) ή την υποταγή του σε κάποια αυθεντία. Όμως, θεωρώ καταστροφικό μια κοινωνία που έχει εγκαταλείψει το άτομο μόνο του στην απελπισία του και την πνευματική του ανωριμότητα, να του προσφέρει ελεύθερα την δυνατότητα να κάνει κακό στον εαυτό του, χρησιμοποιώντας ναρκωτικές ουσίες. Βεβαίως, η πολιτεία είναι αυτονόητο ότι δεν πρέπει να βάζει στη φυλακή τους χρήστες, αλλά νομίζω ότι μπορεί να βρει άλλους τρόπους που θα βοηθούν τα εξαρτημένα άτομα να απεξαρτώνται με τη θέληση τους και να επανεντάσσονται στη κοινωνία.

Επιπλέον, συμφωνώ ανεπιφύλακτα με την αναγνώριση όλων των δικαιωμάτων στα ζευγάρια του ίδιου φύλου και το σεβασμό του φυλετικού και θρησκευτικού αυτοπροσδιορισμού κάθε έλληνα πολίτη. Όσον αφορά τον εθνικό αυτοπροσδιορισμό, θα έλεγα ότι γενικά είμαι θετικά διακείμενος, αλλά θα προσέθετα και την παρακάτω υποσημείωση. Δεν μπορούμε από τη μια να εγκαταλείπουμε ως πολιτεία τους μουσουλμάνους στα προβλήματα τους, στη προπαγάνδα, τις απειλές και τους εκβιασμούς του Τουρκικού προξενείου και από τη άλλη ξαφνικά να εγείρουμε θέμα εθνικού αυτοπροσδιορισμού. Επίσης, νομίζω ότι δε μπορούμε να αγνοούμε ότι η μουσουλμανική μειονότητα αναγνωρίζεται διεθνώς ως θρησκευτική και ότι κάποιοι ύποπτοι κύκλοι είναι πιθανό να προσπαθήσουν να εκμεταλλευτούν ένα τέτοιο θέμα για να δημιουργήσουν σοβαρά εθνικά προβλήματα.

· Για την Παιδεία προτείνεται «απόλυτη ανεξαρτησία (οικονομική, διοικητική, εκπαιδευτική) των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων όλων των βαθμίδων από το κράτος, επαναπροσδιορισμός της έννοιας του θεσμού του πανεπιστημιακού ασύλου, κατάργηση της απευθείας και άνευ όρων χρηματοδότησης των ιδρυμάτων από τον κρατικό προϋπολογισμό, κατάργηση της δημοσιοϋπαλληλικής ιδιότητας των εκπαιδευτικών όλων των βαθμίδων, ελευθερία δημιουργίας εκπαιδευτικών ιδρυμάτων όλων των βαθμίδων από οποιονδήποτε φορέα της Ελλάδας ή του εξωτερικού, εφόσον πληρούνται κάποια κριτήρια που θα θέτει το κράτος, σταδιακή κατάργηση της στρατιωτικής θητείας και μετατροπή του ελληνικού στρατού σε επαγγελματικό.»

Αρχικά, όσον αφορά την διατύπωση περί απόλυτης ανεξαρτησίας των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων από το κράτος, θα έλεγα ότι σαφώς τα εκπαιδευτικά ιδρύματα πρέπει να είναι ανεξάρτητα, αλλά χωρίς η εκπαιδευτική-διοικητική ανεξαρτησία να σημαίνει ότι, επί παραδείγματι, θα μπορούν κάποια σχολεία να μην συμμορφώνονται με τα αναλυτικά προγράμματα του ΥΠ.ΕΘ.Π.Θ. ή ότι θα μπορεί κάποιο σχολείο να μην δέχεται κάποιο εγκεκριμένο από το παιδαγωγικό ινστιτούτο βιβλίο και προφανώς χωρίς η οικονομική ανεξαρτησία των ιδρυμάτων να σημαίνει ότι δε θα χρηματοδοτούνται ή ότι θα υποχρηματοδοτούνται από τον κρατικό προϋπολογισμό. Με άλλα λόγια νομίζω ότι πρέπει τα εκπαιδευτικά ιδρύματα να είναι ελεύθερα να παράγουν το εκπαιδευτικό τους έργο, αλλά από την άλλη πρέπει να υπόκεινται και στον έλεγχο της πολιτείας που εκπροσωπεί τους πολίτες αυτής της χώρας. Αυτός ο έλεγχος είναι νομίζω σχετικά ικανοποιητικός στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και όσον αφορά τα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα, τα τετραετή προγράμματα νομίζω ότι θεσπίζουν κάποιου είδους κοινωνική λογοδοσία από μέρους των Α.Ε.Ι. και των Τ.Ε.Ι.

Ταυτόχρονα, ως προς το άσυλο νομίζω ότι η νέα ρύθμιση που ψηφίστηκε διατηρεί σε μια ισορροπία από τη μια τη κατοχύρωση της ακαδημαϊκής ελευθερίας, την ελεύθερη διακίνηση ιδεών και την ελευθερία της έκφρασης και από την άλλη τη λειτουργικότητα του οργάνου που αποφασίζει την άρση του ασύλου σε ακραίες περιπτώσεις.

Παράλληλα, θεωρώ σωστή και τελικά προς όφελος των οικονομικά όχι ισχυρών Ελλήνων την άρση της απαγόρευσης για την ίδρυση μη κρατικών, μη κερδοσκοπικών ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, με την προϋπόθεση όμως της αυστηρής τήρησης ενός νομοθετικού πλαισίου που θα εγγυάται τη διασφάλιση ενός υψηλού επιπέδου ποιότητας σπουδών. Βέβαια, η συναίνεση των δύο μεγάλων κομμάτων στο συγκεκριμένο θέμα, εγγυάται την άρση της απαγόρευσης, κάποια στιγμή.

Επίσης και η μετατροπή του ελληνικού στρατού σε επαγγελματικό είναι μια σωστή πολιτική κίνηση, αλλά και αυτή είναι θέμα χρόνου να συντελεστεί.

Τέλος, αναφορικά με την κατάργηση της δημοσιοϋπαλληλικής ιδιότητας των εκπαιδευτικών, αν αυτό μεταφράζεται ως άρση της μονιμότητας των εκπαιδευτικών, θεωρώ ότι κάτι τέτοιο δε θα συμβάλει στην αναβάθμιση της εκπαίδευσης μας, αλλά το αντίθετο μάλλον. Ενώ αν αυτό σημαίνει απλώς την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών και μέσω αυτών της εκπαιδευτικής διαδικασίας, τότε θεωρώ ότι και αυτό εντάσσεται στην επανάσταση της κοινής λογικής που οφείλουμε να κάνουμε κάποια στιγμή στην Ελλάδα.

· Για την Κοινωνική ασφάλιση - Δικαιοσύνη η διακήρυξη προτείνει μεταξύ άλλων «Δημιουργία ανεξάρτητων υπηρεσιών εσωτερικού ελέγχου σε κάθε υπουργείο, υπαγόμενων σε ελεγκτική υπηρεσία του κράτους υπό την ευθύνη του Πρωθυπουργού. Επέκταση των ελέγχων του Ελεγκτικού Συνεδρίου σε ελέγχους πέραν της νομιμότητας και κανονικότητας της δαπανών, μέσω της διενέργειας συστημικών ελέγχων και της πιστοποίησης της επάρκειας των υπηρεσιών εσωτερικού ελέγχου των υπουργείων, σύμφωνα με τα διεθνή ελεγκτικά πρότυπα» και «απόλυτη ανεξαρτησία (οικονομική και διοικητική) των ασφαλιστικών φορέων και ιατροφαρμακευτικών ιδρυμάτων όλων των βαθμίδων από το κράτος, υιοθέτηση κεφαλαιοποιητικού τύπου ασφάλισης».

Από τη μια, για τα παρατεινόμενα στο τομέα της δικαιοσύνης νομίζω πως δύσκολα κάποιος θα μπορούσε να διαφωνήσει.

Όμως, η πρόταση περί απόλυτης ανεξαρτησίας οικονομικής και διοικητικής των ασφαλιστικών φορέων θεωρώ ότι είναι λαθεμένη. Οι ασφαλιστικοί φορείς πρέπει να είναι ανεξάρτητοι σε σχέση με την εκάστοτε κυβέρνηση, αλλά οφείλουν να λογοδοτούν με κάποιο τρόπο στην πολιτεία για τις επιλογές τους και αυτό δεν συνιστά απόλυτη διοικητική ανεξαρτησία. Επίσης, η πλήρης εγκατάλειψη του αναδιανεμητικού τύπου ασφάλισης και η αντικαταστασή της από μια ασφάλιση αμιγώς κεφαλαιοποιητικού τύπου, νομίζω ότι δε συμβάλει στη λογική της κοινωνικής αλληλεγγύης και της αλληλεγγύης των γενεών.

· Για την Εξωτερική πολιτική - Αγγλική γλώσσα. Η Φιλελεύθερη Συμμαχία στα θέματα Ευρωπαϊκής Ένωσης νομίζω ότι είναι συντονισμένη με τη πολιτική των μεγάλων κομμάτων, στα θέματα όμως διεθνούς δικαίου και στις σχέσης Ε.Ε. με NATO, η διακήρυξη γράφει: «Στο πλαίσιο της διεθνούς νομιμότητας οι ανθρωπιστικές επεμβάσεις, όταν είναι αναγκαίες, δεν θα πρέπει να θεωρούνται κατάργηση της εθνικής κυριαρχίας, αλλά αποκατάστασή της προς όφελος των ανθρώπων που υποφέρουν. Για την ελευθερία και την ασφάλεια της Ευρώπης και για την ειρήνη στον κόσμο απαιτείται κοινή εξωτερική πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε συνεργασία, στο πλαίσιο του ΟΗΕ, με τα μέλη της Ατλαντικής Συμμαχίας και ιδίως τις ΗΠΑ» και άλλου προτείνει «Καθιέρωση της αγγλικής γλώσσας ως δεύτερης επίσημης γλώσσας του ελληνικού κράτους για την αναβάθμιση της παιδείας, την πρόσβαση στην παγκόσμια γνώση, την πρόσβαση στην αγορά εργασίας, την τόνωση της εξωστρέφειας της ελληνικής οικονομίας, τη διευκόλυνση των ξένων επενδύσεων, την πρόσληψη των καινοτομιών και την ταχεία και πλήρη ένταξή μας στις σύγχρονες ανοικτές κοινωνίες».

Νομίζω ότι μια γενικευμένη προσπάθεια νομιμοποίησης των ανθρωπιστικών επεμβάσεων που μπορεί να εμπεριέχουν και ανθρωπιστικούς βομβαρδισμούς είναι μια πολιτική που κινείται σε εντελώς λάθος κατεύθυνση. Σαφέστατα, υπάρχουν ολοκληρωτικά και στρατοκρατικά καθεστώτα που δε σέβονται τα ανθρώπινα δικαιώματα και πράττουν ακραία εγκλήματα, όπως γενοκτονίες, και απέναντι σε αυτά η διεθνής κοινότητα πρέπει να παίρνει μέτρα, αλλά σεβόμενη το διεθνές δίκαιο και τους θεσμούς και προκρίνοντας πάντα ειρηνικά μέσα άσκησης πίεσης. Η λήψη μονομερών πρωτοβουλιών και η μονομερής προσφυγή στη χρήση βίας από οποιοδήποτε κράτος δεν μπορούν να αποτελέσουν λύση και να γίνουν αποδεκτά. Επίσης, η Ε.Ε. πρέπει να επιδιώξει να αποκτήσει κοινή εξωτερική πολιτική και προφανώς πρέπει να επιδιώκει την συνεργασία με το ΝΑΤΟ, αλλά διατηρώντας πάντα μια αυτόνομη εξωτερική πολιτική που δε θα διστάζει να αντιστέκεται σε όποιες πολιτικές των ΗΠΑ παραβιάζουν τις αρχές της ενωμένης Ευρώπης.

Επιπροσθέτως, νομίζω ότι είναι σημαντικό η πολιτεία να δώσει έμφαση στην εκμάθηση της Αγγλικής γλώσσας από τους Έλληνες πολίτες σε ένα υψηλό επίπεδο (π.χ. μέσω της σύνδεσης του κρατικού πιστοποιητικού γλωσσομάθειας με την δευτεροβάθμια εκπαίδευση), αλλά δεν καταλαβαίνω την πρόταση για καθιέρωση της αγγλικής γλώσσας ως δεύτερης επίσημης γλώσσας του ελληνικού κράτους. Αυτή η πρόταση, από τη μια κατά την ταπεινή μου γνώμη δε πρόκειται να έχει κανένα από τα αναφερόμενα ως ενδεχόμενα ευεργετικά αποτέλεσμα, πλην ίσως της διευκόλυνσης των ξένων επενδύσεων και από την άλλη νομίζω ότι αποτελεί πράξη που δείχνει ότι στερούμαστε εθνικής αυτοπεποίθησης και αξιοπρέπειας. Από τη στιγμή που δεν υπάρχουν Έλληνες πολίτες που έχουν την Αγγλική ως μητρική τους γλώσσα, γιατί να είναι επίσημη γλώσσα του κράτους μας η Αγγλική και τα επίσημα έγγραφα, για παράδειγμα, να είναι γραμμένα σε αυτή;

Σημείωση: Τα χωρία που παρατίθενται δεν συνθέτουν το πλήρες κείμενο της διακήρυξης. Αποτελούν μια προσωπική επιλογή αυτών που θεωρώ πιο σημαντικά και νομίζω ότι αξίζουν σχολιασμό. Το πλήρες κείμενο της διακήρυξης βρίσκεται στη σελίδα του κόμματος, στο internet.