Για τη γέννηση αυτού του blog: " 'Eναυσμα αναπόδεικτο καλεί τήν πρώτη λέξη,... ανάθεμα ικετευτικό αρτώμενο θα εμπαίξει, τη μάταιη προσήλωση διστατικού πιστού, που αναπολει τη σιωπηλή ακίνητη ικεσία, πρωτού του εννοήματος ματώσουν τα φτερά... ", απόσπασμα από ποίημα του Γ. Βέλτσου

Tuesday 30 December 2008

Μερικές παρατηρήσεις για την έκρηξη βίας του Δεκεμβρίου του 2008

Όλες τις προηγούμενες μέρες που ακολούθησαν το φόνο του 15χρονου μαθητή από τον ειδικό φρουρό του αστυνομικού τμήματος Εξαρχείων στις 6 Δεκεμβρίου ζήσαμε ένα πρωτόγνωρο κύμα οργής και τυφλής βίας, που σάρωσε την πρωτεύουσα και το Κέντρο της Αθήνας κατά κύριο λόγο, αλλά και πάρα πολλές άλλες πόλεις της χώρας μας. Και δε μπορεί παρά να προκαλεί εντύπωση η σφοδρότητα του εν λόγω κύματος, η πλατιά και ακαριαία γεωγραφική του επέκταση καθώς και το εξαιρετικά μεγάλο πλήθος όσων το συγκροτούσαν. Οι καταστροφές δε που άφησε πίσω του είναι πραγματικά συντριπτικές. Εκατοντάδες μαγαζιά και υποκαταστήματα τραπεζών έχουν υποστεί σοβαρές υλικές ζημιές και κάποια εξ αυτών έχουν καταστραφεί ολοσχερώς, ενώ έχει υπάρξει και εκτεταμένη κλοπή σε όσα από αυτά η φωτιά δεν απέκλεισε αυτό το ενδεχόμενο. Δεκάδες φωτεινοί σηματοδότες έχουν σπάσει, πεζοδρόμια έχουν θρυμματιστεί σε πολλά σημεία τους για να αποτελέσουν πολεμοφόδια, αρκετά αυτοκίνητα έχουν καεί, δεκάδες δημόσια κτήρια έχουν υποστεί σημαντικές καταστροφές και μερικές πολυκατοικίες φέρουν ακόμα έντονα σημάδια καπνού από το απειλητικό πλησίασμα της φωτιάς. Αξίζει επίσης, κατά τη γνώμη μου, να δοθεί έμφαση στο ότι σημειώθηκε φωτιά στον χώρο έξω από την Εθνική Βιβλιοθήκη που ευτυχώς δεν επεκτάθηκε στο εσωτερικό, προκλήθηκαν φθορές σε προτομές (για παράδειγμα έχει πεταχτεί κόκκινη μπογιά στο πρόσωπο του Αδ.Κοραή) και γράφτηκαν συνθήματα με σπρέι στα ιστορικά κτήρια της Ακαδημίας Αθηνών, του Παν/μιου Αθηνών και της Εθνικής Βιβλιοθήκης (η συγκεκριμένη βέβαια πράξη και στα δύο σκέλη της, δυστυχώς δεν είναι πρωτοφανής!!), μπήκε φωτιά σε ξύλινη κατασκευή στον εξωτερικό χώρο του αρχαιολογικού μουσείου, η οποία βέβαια ευτυχώς κατασβέστηκε εγκαίρως, πυρπολήθηκαν και καταστράφηκαν πλήρως γραφεία υπηρεσιών του Πανεπιστημίου Αθηνών που βρίσκονται στη διασταύρωση των οδών Ακαδημίας και Σίνα και πετάχθηκαν αρκετά έπιπλα του Πανεπιστημίου έξω από τα παράθυρα του ιδρύματος. Χαρακτηριστική μάλιστα της κατάστασης που επικράτησε και εντυπωσιακή θα προσέθετα είναι η δήλωση: "Είδαμε μπροστά μας το όνειρο κάθε αναρχικού, το χάος. Και σαστίσαμε..", που αποδίδεται σε ορισμένα (συνειδητοποιημένα και καλλιεργημένα) στελέχη του αντιεξουσιαστικού χώρου από τον Νίκο Ξυδάκη, αρθρογράφο της Καθημερινής. (Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο εδώ)
Είναι χωρίς αμφιβολία πολύ δύσκολο κάποιος να περιγράψει τις αιτίες που οδήγησαν σε αυτή την κοινωνική έκρηξη χωρίς μια μεγάλη δόση αυθαιρεσίας στην ανάλυση του. Και ταυτόχρονα εξαιρετικά εύκολο είτε να επινοήσει μια θεωρία συνωμοσίας που ερμηνεύει συνολικά το φαινόμενο με τρόπο που ικανοποιεί απόλυτα τις ατομικές του ιδεολογικές αγκυλώσεις, είτε πιο απλά να προβάλει τις ακλόνητες προκατασκευασμένες βεβαιότητες του ως το προσφορότερο εργαλείο για την ερμηνεία των τεκταινομένων, τα οποία έχει φροντίσει πιο πριν να φωτίσει με τους προσωπικούς του ιδεοληπτικούς προβολείς. Και τις περισσότερες φορές δυστυχώς έχω την αίσθηση ότι διαβάζω και ακούω αναλύσεις που εμπίπτουν στην κατηγορία που περιγράφω στη διάζευξη της ακριβώς προηγούμενης πρότασης. Προσωπικά, με αυτήν εδώ την ανάρτηση θα προσπαθήσω απλώς να συνεισφέρω στο δημόσιο διάλογο μερικές σκέψεις πάνω σε ορισμένες πτυχές του θέματος.
Παρατήρηση πρώτη

Θα ξεκινήσω με μερικά στοιχεία που βρίσκονται στην ιστοσελίδα μιας μη κυβερνητικής οργάνωσης με ιδιαίτερα σημαντική δράση σε θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αυτή του Ελληνικού Παρατηρητηρίου των Συμφωνιών του Ελσίνκι (ΕΠΣΕ). Εκεί, μπορεί κανείς να βρει ότι κατά την περίοδο 2003-2007, ερευνήθηκαν πειθαρχικά 238 καταγγελίες κατά αστυνομικών για κακομεταχείριση και αποτάχθηκε ένας, ενώ για 127 από αυτές σχηματίσθηκαν ποινικές δικογραφίες και μέχρι σήμερα υπήρξαν δύο πρωτόδικες καταδίκες που εκκρεμούν ενώπιον εφετείων. Οι υποθέσεις αυτές αφορούσαν 180 καταγγέλλοντα άτομα, από τα οποία 11 είναι Ρομά, 122 αλλοδαποί και 47 λοιποί Έλληνες πολίτες. Αυτά σύμφωνα με επίσημα στοιχεία της πολιτείας, που έχουν δημοσιοποιηθεί σε πρόσφατη έκθεση στον ΟΗΕ, στη συνέχεια καταγγελιών του ΕΠΣΕ.

Παράλληλα, κατά την ίδια περίοδο, υπήρξαν 99 υποθέσεις χρήσης όπλων από αστυνομικούς κατά 20 Ρομά, 37 αλλοδαπών και 75 λοιπών Ελλήνων πολιτών. Ένας αστυνομικός αποτάχθηκε, ένας καταδικάστηκε από Εφετείο ενώ 4 καταδικάστηκαν πρωτόδικα και εκκρεμεί η εκδίκαση των εφέσεων. Από τη χρήση όπλων 12 άτομα σκοτώθηκαν (2 Ρομά, 4 αλλοδαποί και 6 λοιποί Έλληνες) και άλλα 27 τραυματίστηκαν (11 αλλοδαποί και 16 λοιποί Έλληνες).

Την ίδια περίοδο επίσης το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου καταδίκασε την Ελλάδα τέσσερις φορές για κακοποίηση πολιτών από αστυνομικούς (τρεις σε υποθέσεις του ΕΠΣΕ) και τρεις για παράνομη χρήση όπλου από αστυνομικούς (δύο σε υποθέσεις του ΕΠΣΕ). Δείτε περισσότερα στοιχεία εδώ.

Είναι νομίζω προφανές ότι τα περιστατικά αυτά δεν είναι αμελητέα ως προς το πλήθος τους και ότι δεν αντιμετωπίστηκαν σε όλες τις περιπτώσεις με την απαραίτητη αυστηρότητα που είναι επιβεβλημένη από μέρους της πολιτείας έναντι όλων αυτών που έχουν κληθεί να προστατεύουν την ασφάλεια αλλά και την ελευθερία των Ελλήνων πολιτών. Έχω τη γνώμη πως πράξεις που εκφεύγουν ενός στενού δημοκρατικού πλαισίου πρέπει να αντιμετωπίζονται με μηδενική ανοχή και όσα άτομα αποδεδειγμένα δεν σέβονται ευλαβικά το πλαίσιο αυτό να αποτάσσονται από το αστυνομικό σώμα χωρίς δεύτερες σκέψεις. Όποτε, η ύπαρξη περιστατικών όπως τα παραπάνω και οι καταδίκες από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου θεωρώ ότι αναδεικνύουν εμφατικά το γεγονός πως η πολιτεία οφείλει να κάνει και άλλα βήματα - έχουν γίνει αρκετά μεταπολιτευτικά - στην κατεύθυνση του εξοβελισμού τέτοιων φαινομένων. Βέβαια, αυτό δεν σημαίνει σε καμιά περίπτωση πως η αστυνομική βία είναι ανεξέλεγκτη και ατιμώρητη στην Ελλάδα - όπως κάποιοι επίμονα ισχυρίζονται - ή πως όσοι διαμένουν σε αυτή τη χώρα ζουν υπό καθεστώς αστυνομοκρατίας. Άλλωστε, πιστεύω ότι η δημοκρατική συγκρότηση της πολιτείας μας δε θα επέτρεπε την ύπαρξη συμπεριφορών γενικευμένης αστυνομικής βίας ή την συστηματική καταστολή διαφόρων εγκληματικών δραστηριοτήτων εκτός ενός στενού δημοκρατικού πλαισίου και πλαισίου της νομιμότητας.

Παρατήρηση δεύτερη

Με αφορμή την τυφλή βία των προηγούμενων ημερών και την καταστροφική μανία ορισμένων που ξέφυγε από κάθε όριο και στρεφόταν κατά πάντων - ακόμα και εναντίον ιστορικών κτηρίων με έντονο συμβολικό χαρακτήρα και εναντίον προτομών προσωπικοτήτων που έχουν χαρακτηρίσει την Ελληνική ιστορία με την παρουσία τους - άκουγα με ανησυχητική συχνότητα από πολλούς το ερώτημα: "Που είναι η αστυνομία;" (στην υποβολή του οποίου συνέβαλε αναμφίβολα και η υστερία των μέσων μαζικής ενημέρωσης).
Με άλλα λόγια το ερώτημα αυτό καλούσε σε μια δυναμική, επιθετική ενδεχομένως, παρουσία των Μ.Α.Τ. ή και της ομάδας Ζ με σκοπό τη σύλληψη όλων όσων διέπραταν πράξεις βίας και την επιβολή της τάξης. Είναι όμως λύση η καταστολή και μια βίαιη αντίδραση εναντίον της συγγεκριμένης κοινωνικής έκρηξης; Αλήθεια, που θα οδηγούσε μια επιθετική στάση της αστυνομίας - ειδικά την Δευτέρα (8-12-2008) λίγες μόλις μέρες μετά τον φόνο του μαθητή - απέναντι σε πολλές εκατοντάδες εξαγριωμένους ανθρώπους που βρίσκονταν στο δρόμο "οπλισμένοι" με βόμβες μολότοφ, καδρόνια, πέτρες κ.λ.π., έτοιμοι να καταστρέψουν και να εκτονώσουν βίαια την οργή τους καταρχήν σε κάθε τι που είχε έναν κρατικό συμβολισμό, αλλά απ’ ότι φάνηκε και σε οτιδήποτε άλλο βρισκόταν μπροστά τους; Ας λάβουμε επιπλέον υπόψη μας το αρκετά πιθανό - θεωρώ - ενδεχόμενο κάποιοι εξ αυτών που πρωτοστάτησαν στη χρήση βίας και στη διατύπωση ακραίων προταγμάτων να ήθελαν και έναν αστυνομικό νεκρό. Η απάντηση λοιπόν στο παραπάνω ερώτημα είναι νομίζω προφανής: μια τέτοια στάση θα οδηγούσε σε μάχες σώμα με σώμα και τότε μάλλον αναπόφευκτα ο κύκλος του αίματος θα μεγάλωνε. Βεβαίως, σε καμιά περίπτωση δεν πιστεύω πως η αστυνομία θα έπρεπε να παραδόσει την πόλη στην τυφλή βία ή ότι η διαχείριση της κατάστασης δε θα μπορούσε να είναι πιο αποτελεσματική. Σίγουρα θα μπορούσε να είναι πολύ πιο αποτελεσματική. Όμως, ακλόνητα πιστεύω ότι η συνθήκη της μη απώλειας μιας ακόμα ζωής με ευθύνη της πολιτείας αποτελεί βασική και αναγκαία συνθήκη ώστε η διαχείριση από πλευράς αστυνομίας να θεωρείται επιτυχημένη και αποτελεσματική. Και στη περίπτωση αυτή ευτυχώς αυτή η συγκεκριμένη συνθήκη εκπληρώθηκε.
Την ίδια στιγμή, ορισμένοι που επιζητούσαν την τάξη με ακόμα μεγαλύτερη ένταση, ζητούσαν μέχρι και την ενεργοποίηση του άρθρου 11 του συντάγματος περί απαγόρευσης συναθροίσεων ή του άρθρου 48 περί κατάστασης πολιορκίας και αξίωναν την έξοδο του στρατού στους δρόμους. Ευτυχώς βέβαια, παρ’ όλη την πίεση από την συντηρητική αναδίπλωση της κοινωνίας όπου επέφερε η ακραία αντικοινωνική δράση αντιεξουσιαστών και διαφόρων άλλων στοιχείων και η συνηθισμένη πλέον και απαράδεκτη υπερβολή των μέσων, δεν αποφασίστηκαν τέτοιες λύσεις. Ευτυχώς, τουλάχιστον για όσους έθεταν ως αδιαπραγμάτευτη συνθήκη το να μη χαθεί μια ακόμα ανθρώπινη ζωή και να μην διευρύνει η ίδια η πολιτεία με τις αποφάσεις της τον φαύλο κύκλο της βίας.
Παρατήρηση τρίτη
Ένα από τα θέματα που έφερε στο τραπέζι του πολιτικού διαλόγου η συγκεκριμένη κοινωνική έκρηξη ήταν και αυτό αναφορικά με την στάση του Συνασπισμού της Ριζοσπαστικής Αριστεράς έναντι όσων η τηλεόραση αρέσκεται να αποκαλεί κουκουλοφόρους. Την αρχή έκανε η Γ.Γ. της Κ.Ε. του Κ.Κ.Ε., η οποία σε δήλωση της εξερχόμενη από το μέγαρο Μαξίμου ζήτησε πολύ συγκεκριμένα: «Να σταματήσει η ηγεσία του ΣΥ.ΡΙΖ.Α να χαϊδεύει τα αυτιά των κουκουλοφόρων». Από εκεί και πέρα ακούστηκαν πολλά σχετικά με το θέμα. Η δική μου γνώμη είναι ότι ο ΣΥ.ΡΙΖ.Α ούτε υποκινεί, ούτε καθοδηγεί τη δράση των αντιεξουσιαστών ή όποιων άλλων συνεπικούρησαν μέσω της άσκησης βίας, στην επικράτηση μιας κατάστασης εγγύς του χάους. Άλλωστε ακόμα και να το ήθελε αυτό ο ΣΥ.ΡΙΖ.Α δεν θεωρώ πως θα μπορούσε να το κάνει. Όμως, από την άλλη πλευρά, είναι νομίζω προφανές σε όσους παρακολουθούν εκ του σύνεγγυς τα πολιτικά πράγματα ότι οι τοποθετήσεις αρκετών στελεχών του Συνασπισμού της Ριζοσπαστικής Αριστεράς ήταν ηθελημένα συγκεχυμένες και προσπαθούσαν να ψαρέψουν σε θολά πολιτικά νερά.
Πιο συγκεκριμένα, από τη μέρα του φόνου που ξέσπασαν οι αναταραχές και μέχρι την δήλωση της κ. Παπαρήγα την Τρίτη (9-12-2008), που κατηγορούσε ευθέως τον ΣΥ.ΡΙΖ.Α, ακούσαμε αρκετές δηλώσεις στελεχών του που απέφευγαν να καταδικάσουν απερίφραστα την αντιεξουσιατική βία και κινούνταν στη λογική του «ναι μεν, αλλά ..». Κάποιες φορές μάλιστα δεν γινόταν καν διάκριση ανάμεσα στην υγιέστατη και δημοκρατική δράση των μαθητών και την βίαιη αντικοινωνική δράση αυτών που συνήθως επιλέγουν να κρύβουν το πρόσωπό τους και με ψηφοθηρικά - νομίζω - ελατήρια όλοι αυτοί μαζί βαφτίζονταν κοινωνικό κίνημα. Χαρακτηριστική μάλιστα είναι η ραδιοφωνική δήλωση του βουλευτή του Συνασπισμού της Ριζοσπαστικής Αριστεράς κ. Τάσου Κουράκη (αναμεταδόθηκε στην εκπομπή «Λαβύρινθος» της ΕΤ3 στις 12-12-2008) όπου σε αυτή ο βουλευτής χαρακτήρισε απολύτως δικαιολογημένα τα όσα διαπράχθηκαν από τους κουκουλοφόρους τις προηγούμενες μέρες! Βέβαια, μετά την δήλωση της κ. Παπαρήγα οι τοποθετήσεις των στελεχών του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. έγιναν πολύ πιο προσεκτικές, υπό το βάρος ενδεχομένως των επιθέσεων που δέχθηκαν.
Παράλληλα, θα ήθελα να προσθέσω και δύο στοιχεία ακόμα που θεωρώ ότι συμβάλουν στην συζήτηση περί της πολιτικής στάσης του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. ως προς το συγκεκριμένο φαινόμενο. Πρώτον, τις δηλώσεις του κ. Αλ. Αλαβάνου σχετικά τα τεκταινόμενα, οι οποίες έγιναν στον τηλεοπτικό σταθμό MEGA, στις 10-12-2008. Σε αυτές, ο επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας του ΣΥ.ΡΙΖ.Α τοποθέτησε «δίπλα στον Παπαφλέσσα και τον Αθανάσιο Διάκο», τον 15χρονο δολοφονηθέντα μαθητή (!!) και συμπλήρωσε ότι «ο Αλέξανδρος δολοφονήθηκε επειδή ήταν νέος» (!!) και ότι «η ιστορία της Ελλάδας γράφεται από τα κινήματα νέων, από νέους νεκρούς» (!). Τα συμπεράσματα που εξάγονται από τα παραπάνω αποσπάματα έχω την αίσθηση ότι είναι αβίαστα. Ανάμεσα σε αυτά βρίσκεται η έλλειψη μέτρου που χαρακτηρίζει τις συγκεκριμένες δηλώσεις καθώς και η λαικιστική και απροκάλυπτα ψηφοθηρική προσπάθια του κ. Αλαβάνου να κολακέψει τους νέους και να προσεταιριστεί όσους από αυτούς αντιδρούν και βρίσκονται στους δρόμους. Δεύτερον, θα ήθελα να προσθέσω και ένα σύνθημα που έχει υιοθετηθεί από ένα κομμάτι του ΣΥ.ΡΙΖ.Α., το οποίο νομίζω ότι είναι ενδεικτικό της πολιτικής ανευθυνότητας και της έλλειψης μέτρου που επικρατεί. Αυτό το σύνθημα, που χρησιμοποιείται περιστασιακά, είναι: «Κάτω η κυβέρνηση των δολοφόνων» (!!). Πολύ πρόσφατα μάλιστα το είδα σε μια αφίσα της Κ.Ο.Ε. (μιας από τις συνιστώσες του ΣΥ.ΡΙΖ.Α.), αλλά κατά καιρούς έχει γίνει χρήση του και από άλλους που περιστοιχίζουν την συγκεκριμένη εκλογική συμμαχία της Αριστεράς. Όμως, αναρωτιέμαι πέρα από μια όξυνση του κλίματος, τι άλλο μπορεί να προσφέρει ένα τόσο αυθαίρετο σύνθημα όπως αυτό;
Πάντως, επειδή ορισμένοι μπορεί να ισχυριστούν ότι η εξαγωγή συμπερασμάτων σχετικά με τον πολιτικό προσανατολισμό του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. και την στάση του απέναντι στην βια, μέσω διαφόρων συνθημάτων και διάσπαρτων δηλώσεων στελεχών του είναι παρακινδυνευμένες, θα ήθελα να υπενθυμίσω παρενθετικά δύο ακόμη γεγονότα που μπορούν να συμβάλουν στην αποκρυστάλλωση μιας γνώμης σχετικά με το θέμα. Καταρχάς, το γεγονός πως το Δίκτυο (η φοιτητική παράταξη του ΣΥΝ), μαζί με φοιτητικές οργανώσεις άλλων συνιστωσών του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. σε αγαστή συνεργασία με την Ε.Α.Α.Κ. (φοιτητική κίνηση που συχνά επιδίδεται σε πράξεις βίας και τρομοκρατίας στα παν/μια και η οποία πρόσκειται στο ΜΕ.Ρ.Α., δηλ. ένα συνασπισμό μικρών κομμάτων της επαναστατικής Αριστεράς: Μαοϊκών, Τροτσκιστών και άλλων) διέκοπταν βίαια και κατ’ εξακολούθηση τις καθολικές δημοκρατικές ψηφοφορίες για την εκλογή πρυτανικών αρχών και έκαιγαν επιδεικτικά κάλπες και ψηφοδέλτια. Ενώ η ηγεσία της Κουμουνδούρου, όλες εκείνες τις μέρες επεδείκνυε μια απεριόριστη και ανησυχητική ανοχή απέναντι σε όλα αυτά τα απαράδεκτα και αντιδημοκρατικά φαινόμενα. Εξαίρεση βεβαίως αποτέλεσαν μερικά στελέχη της (μειοψηφικής) ανανεωτικής πτέρυγας - πως θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά ; - που καταδίκασαν απερίφραστα αυτές τις αντιδημοκρατικές δράσεις της νεολαίας του ΣΥΝ. Στη συνέχεια, θα ήθελα να υπενθυμίσω και το γεγονός ότι αυτοί που εξαπολύουν κύμματα τυφλής βίας με αφορμή διάφορες πορείες διαμαρτυρίας, συχνά φαίνονται να εφορμούν από το μπλόκ του Ελληνικού Κοινωνικού Φόρουμ (στο οποίο συμμετέχει και ο ΣΥ.ΡΙΖ.Α.) ή ακόμα και από το ίδιο το μπλόκ του Συνασπισμού της Ριζοσπαστικής Αριστεράς. Προφανώς βέβαια, δεν ισχυρίζομαι ότι αυτό σημαίνει πως ο ΣΥ.ΡΙΖ.Α. τους έχει ενσωματώσει στις τάξεις του ή ότι τους ελέγχει οργανωτικά όπως κάποιοι αφελώς ισχυρίζονται, αλλά ότι αν μη τη άλλο τους αντιμετωπίζει με μια περίεργη ανοχή. Την οποία ίσως μερικώς ερμηνεύει η συνύπαρξη του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. στο Ε.Κ.Φ. με την επαναστατική Αριστερά καθώς και η συμμετοχή κομμάτων της (επαναστατικής) εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς στην εκλογική συμαχία του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. Δείτε συγκρητικά, πόσο διαφορετικά αντιμετωπίζονται όλοι αυτοί από το μπλόκ του Κ.Κ.Ε.!
Σε αυτό το σημείο θα ήθελα να παραθέσω και τις δηλώσεις δύο ανθρώπων τους οποίους αφενός εκτιμώ ιδιαίτερα και αφετέρου έχουν τιμήσει το χώρο της (ανανεωτικής) Αριστεράς με την εν γένει παρουσία και δράση τους. Η μια δήλωση προέρχεται από τον ιστορικό ηγέτη της Αριστεράς, τον Λ. Κύρκο, όπου στις 13-12-08 είπε στην τηλεόραση του ΣΚΑΙ: «Δεν γίνεται συζήτηση στους κόλπους της δικής μας αριστεράς για όρια, πέραν των οποίων είναι θεμιτή η χρήση της βίας. Υπάρχει μια απροσχημάτιστη καταδίκη της βίας και δεν θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά [...] Θα ήθελα πιό απροσχημάτιστη καταδίκη της βίας. Δεν μ’ αρέσουν τα ‘ναι μεν, αλλά’. Για μένα δεν υπάρχουν ‘ναι μεν, αλλά’». Και η άλλη, προέρχεται από τον πρώην πρόεδρο του ΣΥΝ τον Ν. Κωνσταντόπουλο, όπου από το μικρόφωνο του City υπογράμμισε: «Ο ΣΥΝ δεν πρέπει να αφήνει ούτε ίχνος περιθωρίου για να αμφισβητείται η στάση του [...] Τέτοια επεισόδια έχουν συμβεί κατ' επανάληψη και πρέπει να είναι ρητή η απόσταση του κόμματος [...] αυτά τα γεγονότα δεν αποτελούν έκφραση πολιτικής». Και κλείνω αυτή την παρατήρηση που αναφέρεται στον ΣΥ.ΡΙΖ.Α. με την εξής επισήμανση: Τι κρίμα αλήθεια για την ηγεσία της Κουμουνδούρου που κλείνει επιδηκτικά τα αυτιά της σε ψύχραιμες ανανεωτικές φωνές και επιλέγει να συνοδειπορεί ακάθεκτη με την επαναστατική (άκρα) Αριστερά σε ένα δρόμο που ενίοτε περνάει από δηλώσεις θαυμασμού για τον Μάο και από το κάψιμο της κάλπης των πρυτανικών εκλογών.

Παρατήρηση τέταρτη

Πριν ολοκληρώσω την εκτενή αυτή ανάρτηση δεν θα μπορούσα να μην κάνω μια επιγραμματική τουλάχιστον αναφορά στη βία - αυτή καθαυτή - που ανακίνησε ως θέμα το σφοδρό, εκτεταμένο και ογκώδες κύμα βίαιων συμπεριφορών των προηγούμενων ημερών. Μια αναφορά που προφανέστατα δεν σχετίζεται με τις μαθητικές κινητοποιήσεις, τις οποίες θεωρώ μια υγιή αντίδραση και οι οποίες κινούνταν σταθερά σε ένα πλαίσιο δημοκρατικό, θεμιτό και απολύτως αποδεκτό. Η βία λοιπόν, θεωρώ ότι δεν μπορεί να είναι αποδεκτή ως πολιτικό μέσο σε μια Δημοκρατία, ακόμα και αν αυτή η βία εδράζεται σε ένα στέρεο αιτιολογικό βάθρο. Και εξηγούμαι: Το πολίτευμα που απολαμβάνουμε, σε αντίθεση με διάφορες μορφές τυραννίας, επιτρέπει την διατύπωση και την προώθηση όλων των απόψεων - ακόμα και των πιο ακραίων εξ' αυτών - και την επίτευξη διαφόρων θεσμικών αλλαγών εξαιρετικά ριζοσπαστικών προς όλες τις πολιτικές κατευθύνσεις. Με μια αυστηρή προϋπόθεση βεβαίως, την αποδοχή αυτών των απόψεων και των πολιτικών που επαγγέλλονται αυτές από την πλειοψηφία της κοινωνίας. Έτσι, συνάγεται ότι η χρήση βίας ως μέσο προώθησης μιας πολιτικής σε ένα δημοκρατικό πολιτικό περιβάλλον έχει νόημα μόνο εφόσον η πολιτική αυτή δεν γίνεται πλειοψηφικά αποδεκτή από την κοινωνία. Οπότε, ως εκ τούτου - κατά την προσωπική μου γνώμη - η πολιτική αυτή βία σε ένα πολίτευμα όπως το δικό μας δεν μπορεί να έχει καμιά ηθική νομιμοποίηση. Και νομίζω ότι λίγοι θα διαφωνήσουν σε αυτό, με την εξαίρεση ίσως όσων έχουν προσκολληθεί σε αδιαμφισβήτητες δογματικές βεβαιότητες σε τέτοιο βαθμό, που απλά να περιφρονούν την πλειοψηφία ή όποιον άλλο δεν συμφωνεί με αυτές.

Αλλά πέραν όλων των παραπάνω περί της ηθικής νομιμοποίησης, η χρήση βίας ως πολιτικό μέσο και η ολιστική κοινωνική μηχανική - με την οποία ευθέως σχετίζεται - αυτή δηλαδή της εκκαθάρισης του πολιτικού καμβά και του επανασχεδιασμού εξ' αρχής ενός ριζικά διαφορετικού πολιτικού τοπίου είναι πολύ λιγότερο αποτελεσματική μέθοδος σε σύγκριση με την εναλλακτική μιας ποππεριανής βήμα προς βήμα κοινωνικής μηχανικής (#). Αυτή η δεύτερη μέθοδος θα λέγαμε ότι είναι μια προσπάθεια μεταβολών βήμα προς βήμα μέσα στο δημοκρατικό πλαίσιο με στόχο την αντιμετώπιση συγκεκριμένων προβλημάτων ή και ενδεχομένως την προσέγγιση συγκεκριμένων βραχυπρόθεσμων πολιτικών στόχων, οι οποίοι προφανώς μπορεί και να αλλάξουν ανάλογα με την ανάδραση από την πραγματοποίηση των επιμέρους βημάτων. Με άλλα λόγια, η βήμα προς βήμα κοινωνική μηχανική μέσω της δοκιμής και του σφάλματος επιτρέπει - σε αντίθεση με την ολιστική - την αναγνώριση επιμέρους λαθών που έχουν συντελεστεί και την αναπροσαρμογή της πολιτικής κατεύθυνσης που εκ των προτέρων έχει επιλεγεί. Συνεπώς - επανερχόμενος στη σύγκριση που έκανα στην αρχή της παραγράφου - η βία και η ολιστική κοινωνική μηχανική φαίνεται ως ένα πολύ λιγότερο αποτελεσματικό μέσο, αν όχι ένα εντελώς αναποτελεσματικό, τουλάχιστον σε όσους εξ' ημών αφενός δυσπιστούμε για την δυνατότητα της ύπαρξης ενός παραδείσου επί γης και αφετέρου πιστεύουμε πως δεν υπάρχουν αλάνθαστες δογματικές αλήθειες από τις οποίες αναγκαστικά περνάει ο δρόμος για την πραγμάτωση του επίγειου αυτού παραδείσου.

(#) βλέπε σελ. 187, 192, 193, 194, 197, 212-13, 286, 328, 351, 353, 568 του βιβλίου "Open Society and Its Enemies" του Karl Popper

Πρόσθεσε στο Cull.gr

buzz it!

12 comments:

Anonymous said...

Εξαιρετική η επισήμανση στο τέλος της τρίτης παρατήρησης και η τέταρτη παρατήρησή σου! Και πολύ ωραία διατυπωμένες. Με την δεύτερη πάλι δεν πολυσυμφωνώ, αλλά εντάξει.. απόψεις είναι αυτές. Καλή συνέχεια.

Charalambos K. said...

Σε ευχαριστώ για το σχόλιο σου. Όσο για τη διαφωνία που επισημαίνεις, νομίζω οτι δε θα διαφωνήσεις ότι οι διαφωνίες είναι πάντα εποικοδομητικές.

Unknown said...

Mπάμπη σε συγχαίρω για την φοβερή σου ανάρτηση που δεν έχει τίποτα να ΖΗΛΕΨΕΙ απο την αρθρογραφία του Βήματος ή της Καθημερινής.

Έχω μιλήσει με αμέτρητα κείμενα ενάντια της βίας των τελευταίο διάστημα του Δεκέμβρη, το γεγονός του θανάτου του Αλέξη Γρηγορόπουλου με άγγιξε σαν άτομο και σαν ψυχή.

Θα συμφωνήσω με μια αρχή ως προς του λεγόμενους αντιεξουσιαστές.
Ότι το κράτος το σημερινό με την μορφή που έχει δεν μπορεί να εγγυηθεί στο πολίτη το μέλλον και το όραμα και για αυτό πρέπει να ανατραπεί.
Σε αυτό το σημείο συμφωνώ 100%.

Ως προς τα αίτια που έχουν φτιάξει ένα ανίκανο Ελληνικό κράτος είναι πολλά μπάμπη και λίγο πολύ ξέρεις τι φταίει και ποιος φταίει.

Περιληπτικά
1
Έλλειψη διαπαιδαγώγησης.
2
Έλλειψη ισότητας
3
Έλλειψη ισονομίας
4
Έλλειψη και αδιαφορία
στο τομέα της Δημόσιας Υγείας.
5
Έλλειψη επενδύσεων στο ιδιωτικό τομέα
6
Έλλειψη οράματος απο τα αριστερά και αριστερίστικα κινήματα και κόμματα(για αυτό το λόγω ακόμα και το ΛΑ,ΟΣ φαίνεται πιο σοβαρό απο το ΣΥ.ΡΙΖΑ σε αυτά που πρεσβέυει.

Υπάρχουν και άλλα χάρη συντομίας δεν θα τα αναφέρω.

Συνομοσιολογικά τώρα όπως θέτεις, έχουν ακουστεί πολλά σενάρια για εμένα προσωπικά κάποιο πράγμα ίσως να κρύβεται πίσω απο ένα πρόβλημα απλά είμαστε τόσο ανίκανοι οι περισσότεροι πολίτες(εξαιτίας των προηγουμένων λόγων που έχω πει παραπάνω) που δεν βλέπουμε μπροστά μας που θα οδηγήσει η κατάσταση.

Να είσαι σίγουρος μπάμπη ότι θα συνεχιστούν οι εξεγέρσεις τυφλής βίας Παγκοσμίως για ένα λόγω γιατί κάποιοι κατα εμέ θέλουν να αφανίσουν το 1/3 του πλανήτη και αυτό θα γίνει είτε με μια μαζική οικολογική καταστροφή, είτε με ένα πυρηνικό πόλεμο.

Για αυτό πρέπει για εμένα να αντιμετωπίσουμε με γνώμονα την Ιστορία η οποια μας έχει δείξει ότι πίσω απο αθώα γεγονότα και δολοφονίες πολιτών, πολιτικών κλπ.
Έχουν ξεκινήσει πολλές συράξεις πχ όπως έγινε με την έναρξη του Α παγκοσμίου πολέμου με την δολοφονια του Φρειδερίκου στο Σαράγεβο.

Να έχεις ένα υπέροχο ΣΚ
θέλω το σχόλιο σου και αν έχει χρόνο κοίταξε το blog μου.

Γιάννης η αλλιώς το παιδί της πλατείας απο Ζάκυνθο

Charalambos K. said...

Γειά σου φίλε Γιάννη. Σε ευχαριστώ πολύ για το σχόλιο σου και τα καλά σου λόγια.

Την περίοδο αυτή του ορμητικού και συντριπτικού κύμματος βίαιων ενεργειών παρακολουθώ ότι έχεις κρατήσει μια αδιαπραγμάτευστη στάση εναντίον της βίας απ' όπου κι αν αυτή προέχρεται, μια στάση με την οποία όπως ξέρεις συμφωνώ απόλυτα. Όσο για το σχολιό σου, νομίζω ότι σε αυτό θέτεις μερικά πολύ σημαντικά θέματα.. Ας ελπίσουμε η οργή και η απογοήτευση που νιώθουν πολλοί άνθρωποι γύρω μας να μετουσιωθεί σε πολιτική ενεργοποίηση, δημιουργική δράση σε όλα τα επίπεδα, παραγωγή καινοτόμων ιδεών και ό,τι άλλο θα μπορούσε να επιδράσει στην κοινωνία μας με τρόπο θετικό.. Και σε καμιά περίπτωση σε πράξεις βίας που έχουν πάντα αρνητική πολιτική και κοινωνική επίπτωση.

Με την πρώτη ευκαιρία θα επισκεφτώ με χαρά το μπλόγκ σου. Καλό μεσημέρι.

Anonymous said...

Μπάμπη μου μπράβο, πολύ καλή η ανάρτηση!
Θα ήθελα μόνο να σταθώ στο ότι πέρα από την ευθύνη που φέρουν άτομα ή ομάδες της πολιτικής σκηνής για την ανοχή τους, πολύ μεγαλύτερη ευθύνη πρέπει να καταλογιστεί, κατά τη γνώμη μου, στα ΜΜΕ για την απαράδεκτη στάση που τήρησαν. Διόγκωσαν τα γεγονότα, προέβησαν σε αυθαίρετα συμπεράσματα, έπεισαν σημαντική μερίδα του κοινού ότι επικρατεί ένα καθεστώς τρόμου κοι πλήρους αναρχίας και τέλος, εξαγρείωσαν τόσο τον κόσμο που πήρε μέρος στις πορείες, όσο και τους "κουκουλοφόρους" που επιδόθηκαν σε ακόμη μεγαλύτερες καταστροφές απολαμβάνοντας όχι πεντε λεπτά, αλλά μια εβδομάδα δημοσιότητας..

Charalambos K. said...

Σε ευχαριστώ πολύ για το σχόλιο σου Ελένη. Και εννοείται πως προσυπογράφω πλήρως το περιεχόμενο του!

Anonymous said...

Eξαιρετικά ισοζυγισμένες η απόψεις σας.

Anonymous said...

H τοποθέτησή σας είναι πολύ ψύχραιμη και πολύ σφαιρική. Παρότι έχει μεγάλη δόση καλής προαίρεσης εκ μέρους σας προς όλους είναι ό,τι πιο σοβαρό έχω διαβάσει σε σχέση με τα γεγονότα του Δεκεμβρίου.

Anonymous said...

Eνδιαφέρον το σχοινοτενές κομμάτι από θεωρητικής πλευράς (ΚΑΙ ΜΟΝΟ). Μία Πολιτεία δεν λειτουργεί όμως με θεωρητικά ερωτήματα. Δια ταύτα, δεν υπάρχει. Απλώς εμένα μου γεννώνται δύο απορίες (με αφορμή κάποιες παλαιότερες ανακοινώσεις του Ελληνικού Παρατηρητηρίου):
Ποιος χρηματοδοτεί την ΜΚΟ αυτή; Δεν συνιστά επ’ ουδενί υπαινιγμό η απορία αυτή αλλά ως πολίτης δικαιούμαι να ξέρω…
Κατά δεύτερο λόγο δεν αντιλαμβάνομαι με ποιο τρόπο κατά τον γράφοντα το συγκεκριμένο άρθρο αντιμετωπίζονται οι εξαγριωμένοι με καδρόνια και μολότωφ “άνθρωποι” (εντός εισαγωγικών”). Πως προστατεύονται οι περιουσίες που κάησαν -περιουσίες απλών ανθρώπων που κινδύνευσε και η ζωή τους από τους συγκεκριμένους “ανθρώπους”.
Με σκιές φτιάχνεις αγγέλους και ωραίες οι θεωρίες Επισκόπου…Μόνο που συντάσσονται από τον καναπέ και όχι από αυτούς που στη δεδομένη στιγμή είναι υποχρεωμένοι να λύσουν ένα κρίσιμο πρόβλημα…

Charalambos K. said...

Αγαπητοί κ. Τσούχλου και κ. Καραβία, σας ευχαριστώ θερμά για τα σχόλια σας.

Αγαπητέ κ. Καραγιάννη,

Καταρχάς μια αναζήτηση στο διαδίκτυο νομίζω πως θα σας λύσει την απορία σχετικά με την χρηματοδότηση του Ε.Π.Σ.Ε. Πάντως ανεξάρτητα με αυτό - που χρησιμοποιείται κατά καιρούς από ορισμένους για την συκοφάντηση του Ε.Π.Σ.Ε. και την υπονόμευση της δράση του - το Παρατηρητήριο είναι αναμφισβήτητα μια από τις πιο δραστήριες οργανώσεις σε θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, με πολύ σημαντική προσφορά. Ενδεικτικό είναι μάλιστα το γεγονός που αναφέρεται και στην ανάρτηση ότι από τις 7 φορές που η χώρα μας καταδικάστηκε από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου για αυθαιρεσίες αστυνομικών την περίοδο 2003-2007, οι 5 αφορούσαν υποθέσεις του Ελληνικού Παρατηρητηρίου των Συμφωνιών του Ελσίνκι.

Επιπλέον, διαπιστώνετε με έναν επικριτικό τόνο ότι η ανάρτηση δεν απαντάει στο πώς θα έπρεπε να αντιμετωπιστούν οι συμμετέχοντες στο πρωτόγνωρο κύμα της βίας του Δεκέμβρη και με ποιο τρόπο θα μπορούσαν να προστατευθούν οι περιουσίες όσων επλήγησαν. Μόνο που το ερώτημα που είχε τεθεί δεν ήταν αυτό, αλλά αν θα ήταν σκόπιμο από πλευράς πολιτείας να υιοθετηθεί μια άτεγκτη πολιτική βίαιης καταστολής ενάντια στους εκατοντάδες ανθρώπους που δρούσαν με βίαιο τρόπο σε διάφορα σημεία της χώρας, όπως κάποιοι ζητούσαν. Κάποιοι, που με μια βουλιμική αναζήτηση της τάξης που ενίοτε τους χαρακτηρίζει, αξίωναν την βίαιη καταστολή ακόμη και με τη χρήση αρμάτων μάχης! Σε αυτό λοιπόν το ερώτημα η ανάρτηση απαντά και μάλιστα ρητά με τρόπο αρνητικό, επειδή επαναλαμβάνω – ίσως κουραστικά – πως θεωρώ τη συνθήκη της μη απώλειας μιας ακόμα ζωής και της μη διεύρυνσης του φαύλου κύκλου της βίας με ευθύνη της πολιτείας, ως αναγκαία - και προφανώς όχι ικανή - συνθήκη ώστε η διαχείριση της αστυνομίας να μπορεί να θεωρηθεί επιτυχημένη. Αλλά και για έναν άλλο λόγο, για να μην κάνουμε τη χάρη, σε όλους αυτούς αυτούς που περιφρονούν τη Δημοκρατία με την αντικοινωνική τους δράση, να σύρουν την αστυνομία σε μάχες σώμα με σώμα και να οδηγήσουν την πολιτεία στην περιστολή ατομικών δικαιωμάτων και ελευθεριών (βλ. π.χ. άρθρο 11 ή άρθρο 48). Και νομίζω ότι καλώς τέθηκε αυτό το συγκεκριμένο ερώτημα και η ανάρτηση δεν ενεπλάκει σε επιχειρησιακές λεπτομέρεις και σε συστάσεις προς την αστυνομία - όπως διάφοροι άλλοι - για την κατάρτιση επιχειρησιακών σχεδίων αντιμετώπισης των κουκουλοφόρων και προστασίας των καταστημάτων.

Όσο για την αιτίαση περί του θεωρητικού προσανατολισμού της ανάρτησης, αντιπαρερχόμενος τις αυθαίρετες και κάπως προσβλητικές αναφορές σας σχετικά με τον καναπέ, θα έλεγα μόνο το παρακάτω: Νομίζω ότι τέτοιου είδους «θεωρητικές» προσεγγίσεις καταδίκης της πολιτικής βίας στη Δημοκρατία – αν είναι στέρεες φυσικά και χωρίς να ισχυρίζομαι πως η δική μου είναι – έχουν εξόχως πρακτικά αποτελέσματα στην κατεύθυνση της ακύρωσης βίαιων και αδιέξοδων ιδεολογημάτων που τροφοδοτούν αντικοινωνικές συμπεριφορές όπως αυτές του Δεκέμβρη.

Καλό απόγευμα σε όλους.

Giorgos Kan. said...

Πολύ συγκροτημένες απόψεις για ένα θέμα που μάλλον θα μας απασχολεί καιρό ακόμα. Θεωρώ πάντως ότι ο χειρισμός της όλης κατάστασης απο την πολιτεία ήταν κάκιστος, αν και δύσκολα θα μπορούσε να είχε γίνει πιο αποτελεσματικά.
Από τα γεγονότα του Δεκέμβρη πρέπει όμως να προβληματιστούμε περισσότερο, όχι για το τι τα προκάλεσε (όπως διάφοροι επιτείδιοι αμπελοφιλοσοφούσαν στα κανάλια), αλλά για το τι πρέπει να κάνουμε, ώστε η γενιά (μου) που βγήκε στους δρόμους να ανακτήσει το δικαίωμα στο όνειρο.
Η βεβήλωση των κτηρίων και των μνημείων, για παράδειγμα, είναι καθ'όλα απαράδεκτη, καθώς τα σύμβολα του Έθνους, της Δημοκρατίας (στην οποία κανείς από τους κουκουλοφόρους μάλλον δεν πιστεύει), και της παιδείας (που τόσο λείπει από τον τόπο μας) δεν επιτρέπεται να είναι ευάλωτα στις επιθέσεις του καθενός.
Πρέπει να ανρωτηθούμε αν είναι τελικά καλή η πολιτική της απόλυτης ανοχής και ελευθερίας που ιχύει στη χώρα μας.
Η προσωπική μου άποψη είναι πως πρέπει να εστιάσουμε στην παιδεία, καθώς μόνο μια κοινωνία με αξίες και καλλιέργεια μπορεί να προφυλαχθεί, τόσο από τον εαυτό της, όσο και από τους απατεώνες που την εκμεταλλεύονται. Με αυτήν την παιδεία θα μάθει καθένας να σέβεται τον διπλανό του, το σύνολο, και εν τέλει τον ίδιο του τον εαυτό.
Ας δόσουμε στον τόπο μας το όραμα που του αξίζει!

Charalambos K. said...

Σ' ευχαριστώ Γιώργο για το πολύ εύστοχο σχόλιο σου.. Με το οποίο πρέπει να σου πω ότι συμφωνώ απόλυτα.

Όπως άλλωστε γράφω και σε μια απάντηση παραπάνω, παρόλο που η οργή και η απογοήτευση που νιώθουν πολύ νέοι (και όχι μόνο νέοι) άνθρωποι στη χώρα μοιάζουν δικαιολογημένες, αυτές οφείλουν να μετουσιωθούν σε πολιτική ενεργοποίηση, δημιουργική δράση σε όλα τα επίπεδα, παραγωγή καινοτόμων ιδεών και ό,τι άλλο θα μπορούσε να αλλάξει την κοινωνία μας και να την κάνει καλύτερη. Και όχι σε πράξεις βίας που έχουν κατά τη γνώμη μου σχεδόν πάντα αρνητική πολιτική και κοινωνική επίπτωση. Και δύσκολα κάποιος θα αρνιόταν πως όλα αυτά περνούν από την παιδεία που αναφέρεις..

Καλό υπόλοιπο καλοκαιριού.